Dit werd zaterdagochtend besloten door de Spaanse ministerraad. Na het besluit volgde op zaterdagavond om 21 uur een toespraak van de regionale premier Carles Puigdemont. Hij haalde hard uit naar Madrid. Woedend sprak hij ‘dit is de ergste aanval op de democratie sinds de dictatuur van Francisco Franco’. Volgens hem zijn de ‘illegale’ stappen die de Spaanse regering genomen om het bestuur van Catalonië over te nemen onacceptabel. ‘We zullen blijven vechten’.
Vier doelen inzet artikel 155
Rajoy zei tijdens zijn toespraak waarin hij de overname van het bestuur van Catalonië aankondigde:
– De Eerste Minister van de Catalaanse regering is uitgenodigd in het parlement en hij heeft deze uitnodiging niet geaccepteerd.
– Het meest anti-democratische deel van de laatste paar weken is geweest wat gebeurde in het Catalaanse parlement op 6 en 7 september (toen nam het parlement bij afwezigheid van oppositiepartijen de wet over het referendum aan)
– ‘Dialoog’ is een prachtig woord
– Catalaanse leiders hebben geprobeerd hun wil op te leggen op de centrale overheid
– Dialoog betekent niet dat anderen jouw bevelen moeten opvolgen
– Vier doelen van het toepassen van artikel 155 in Catalonië zijn: terugkeer naar de regel van de wet, terugkeer naar normaliteit en vreedzame samenleving, voortgaan met het economische herstel, het houden van verkiezingen op een normale wettelijke manier.
Puigdemont heeft het regionale parlement bijeengeroepen om over de huidige ontwikkelingen te praten. Over het uitroepen van de onafhankelijkheid had hij het dit keer echter niet. Eerder dreigde hij met onmiddellijk de onafhankelijkheid uit te roepen wanneer de landelijke regering artikel 155 van de gronwet in werking zou stellen.
De Spaanse regering vindt de overname van het bestuur van Catalonië acceptabel vanwege het afscheidingsproces dat Catalonië in gang heeft gezet op basis van het referendum op 1 oktober. Naar aanleiding van dat proces vestigden al honderden bedrijven zich buiten de regio. Ook moesten de cijfers voor de economische groei worden bijgesteld. Bovendien heeft het hele proces volgens de regering in Madrid een grote invloed op het sociale welzijn in Catalonië en ook daarbuiten. Een groot deel van de Catalanen is tegen afscheiding en naar hen wordt niet omgekeken door de Catalaanse regering.
Concreet kan het inzetten van artikel 155 van de grondwet ervoor zorgen dat Catalaanse politieagenten kunnen worden vervangen door Spaanse collega’s, dat hoge ambtenaren uit hun functie worden gezet en dat de Catalaanse publieke omroep TV3 eveneens wordt gecontroleerd vanuit Madrid.
Demonstraties
Als reactie op het besluit van de Spaanse regering gingen overal in Catalonië veel mensen de straat op. In het centrum van Barcelona kwamen honderdduizenden mensen bijeen. Tegenstanders van de maatregelen zien het als een staatsgreep en verwijzen steeds naar de dictatuur van Franco. Die zou weer zijn teruggekeerd, aangezwengeld door zijn nazaten.
De Spaanse senaat moet de tijdelijke machtsovername nog goedkeuren. Dit zal naar alle waarschijnlijkheid vrijdag gebeuren. Dan zullen een dag later de Catalaanse bestuurders uit hun ambt worden gezet, dat wordt overgenomen door Spaanse ministers.
De Catalanen die voor onafhankelijkheid zijn, zullen het ingrijpen van Spanje niet zomaar accepteren. Nationalistische politici riepen de bevolking al op tot het opnemen van hun geld van de banken die hebben aangegeven de regio te verlaten.
Europa
Sinds vorige week is duidelijk dat de Catalaanse regering niet op hulp vanuit Europa hoeft te rekenen. Europese leiders blijven van mening dat de crisis in Catalonië een binnenlandse kwestie is. Deze zou door een dialoog tussen de Spanjaarden zelf moeten worden opgelost. Toch scharen enkele regeringsleiders zich wel duidelijk achter Rajoy, zoals de Franse premier Macron en de Duitse Bondskanselier Angela Merkel.