Vorig weekend redde het schip de Aquarius van hulporganisatie SOS Méditerrannée in totaal 629 Afrikaanse migranten uit zee. Voor de Libische kust hadden zij met verschillende boten schipbreuk geleden. Italië weigerde de vluchtelingen op te vangen en Malta deed hetzelfde. Nadat de nieuwe socialistische regering van Spanje had aangegeven wel plek voor de vluchtelingen te willen vrijmaken, werden honderden van de vluchtelingen verspreid over de Aquarius en twee Italiaanse escorteschepen Dattilo en Orione.
De tocht naar Valencia duurde een week. In Valencia werden de migranten opgevangen door bijna 300 medewerkers van het Spaanse Rode Kruis. De week op zee was woelig. Door slecht weer moest nog van de geplande route worden afgeweken en er moest eten en drinken aan boord worden gebracht. De 274 vluchtelingen van de boot Dattilo werden als eerste medisch onderzocht en bevonden zich in behoorlijk goede gezondheid. Op het eerste gezicht waren ook aan boord van de andere twee boten geen gewonden.
Spanje zal de geredde mensen behandelen als elke andere migrant. ‘Zij zullen op dezelfde manier worden behandeld als alle vluchtelingen,’ zei minister van Binnenlandse Zaken Fernando Grande-Marlaska. ‘Elk geval wordt afzonderlijk onderzocht.’
De situatie van de Aquarius heeft geleid tot spanning tussen de Europese landen over de aanpak van de migratiestromen. Frankrijk had bijvoorbeeld zware kritiek op Italië at weigerde de vluchtelingen te accepteren. Hier is sinds een paar weken een coalitie van de radicaal rechtse partij Lega en de anti-establishmentpartij Vijfsterrenbeweging aan de macht. Italië heeft al duidelijk gemaakt meer boten met migranten te zullen gaan weigeren. Duitsland sprak over een ‘dreigende humanitaire crisis’, en de Europese Commissie riep op tot snel handelen. Dinsdag debatteerde het Europees Parlement over de kwestie. Kopstukken van de EU, onder wie vicevoorzitter Frans Timmermans van de Europese Commissie en parlementsvoorzitter Antonio Tajani, bekritiseerden het ‘egoïsme’ van de lidstaten.
Volgens Artsen Zonder Grenzen is er ‘niets dat de vernederende behandeling rechtvaardigt die de opvarenden op de Aquarius moesten ondergaan’. De noodcoördinator bij AZG noemde het ‘schandalig’ dat de Italiaanse autoriteiten havens afsluiten en ‘deze 630 mensen onnodig laten ronddwalen op zee, in naam van een politieke keuze’. De organisatie wil niet dat Europese regeringen politieke spelletjes voor mensenlevens stellen. ‘Europa moet het redden van mensen op zee een prioriteit maken, door het ontschepen van vluchtelingen in de Europese havens die het meest nabij en het dichtstbij zijn. Daartoe moeten landen onmiddellijk stoppen met obstakels op te werpen voor initiatieven van ngo’s die alleen maar levens willen redden’, aldus Artsen Zonder Grenzen.