Activisten blokkeerden toegangswegen en de hogesnelheidslijn van AVE en omringden het Catalaanse parlement. Volgens de stadspolitie in Barcelona zouden er 180.000 deelnemers zijn geweest op maandagavond. Spanningen liepen op tussen politie en demonstranten nadat sommigen van hen over de barrières sprongen die om het parlement heen staan. Hetzelfde gebeurde voor het hoofdkantoor van de Spaanse nationale politie in de Catalaanse hoofdstad.
Grote groepen studenten vulden het centrum van Barcelona op maandagmiddag, zwaaiend met de separatistische kleuren geel, rood en blauw en riepen ‘1 oktober, niet vergeven, niet vergeten’. Vlakbij lieten anderen rookbommen afgaan en staken vuurwerk af.
Nadat enkele leden van grassroots commissies ter verdediging van de republiek de straten in Barcelona en Lérida en de doorgang op snelwegen tussen Madrid en Frankrijk bezetten, blokkeerden ze ook de doorgang voor de trein die Figueres, Girona en Barcelona verbindt. De dienstverlening werd om 22 uur weer hersteld. In Girona bestormden demonstranten een overheidsgebouw, waar ze de Spaanse vlag verwijderden en vervingen door de ‘estelada’, de pro-onafhankelijkheidsvlag.
President Quim Torra
De Catalaanse premier, Quim Torra, bracht een symbolisch bezoek aan een stembureau in het kleine stadje Sant Julià de Ramis. Hier werd een jaar geleden zijn voorganger Carles Puigdemont tegengehouden door de politie toen hij zijn stem wilde uitbrengen. Maandagochtend drong Torra er bij zijn volgelingen nog op aan ‘druk te blijven zetten’. “Alles begon op 1 oktober en alles leidt terug tot 1 oktober”, aldus Torra. “De les van 1 oktober en zijn waarden zijn wat we de komende weken en maanden nodig zullen hebben”.
Carles Puigdemont
De afgezette premier Carles Puigdemont zei in een videoboodschap vanuit België: “Laten we niet afdwalen van de enige mogelijke manier om te leven in een volledige democratie: De Republiek en zijn internationale erkenning.” Later bekritiseerde Puigdemont de demonstranten die zich met geweld toegang tot het regionale parlement hadden verschaft. “Als ze kapuchons dragen, dan zijn het geen 1 oktober mensen. Als ze geweld gebruiken, zijn het geen 1 oktober mensen. Wij deden het met onbedekte gezichten op vreedzame wijze. Dat is hoe we een jaar geleden een autoritaire staat hebben voorkomen.”
Minister van Buitenlandse Zaken
Deze oproep bracht de Spaanse minister van Buitenlandse Zaken, Josep Borrell, ertoe Torra te herinneren aan zijn officiële taken als regiopresident. “We blijven proberen de spanningen te verminderen en de dialoog open te houden en vragen iedereen zijn verantwoordelijkheden daarin te nemen”, zei hij. “Bevelen zijn bevelen en de openbare orde in Catalonië moet door de Catalaanse overheid, die door de heer Torra wordt geleid, gegarandeerd worden.”
Verdeeld
Catalonië blijft verdeeld aangaande het onafhankelijkheidsvraagstuk. Het referendum van een jaar geleden werd op hardhandige wijze tegengehouden door de Guardia Civil en de Spaanse nationale politie, die kiezers te lijf gingen met wapenstokken en rubberen kogels afvuurden. 90% van de kiezers stemde voor onafhankelijkheid met een opkomst van 42%.
Artikel 155
De regering in Madrid reageerde op de daaropvolgende unilateraal verklaarde onafhankelijkheid door de Catalaanse regering met het invoeren van Artikel 155 van de Grondwet. Op basis hiervan kwam de directe zeggenschap over Catalonië terug bij de landelijke regering in Madrid. Met de komst van Pedro Sánchez en zijn socialistische minderheidsregering lijkt de grimmige stemming tussen Madrid en Catalonië iets te zijn verzacht.
Gevangenen
Wel wordt de soepelere opstelling vanuit Sánchez geblokkeerd door het feit dat nog steeds negen Catalaanse politici in de gevangenis zitten en diverse anderen in het buitenland verblijven in een zelfopgelegd ballingschap omdat er tegen hen in Spanje een arrestatiebevel van kracht is. De Spaanse regering heeft al erkend dat het beter zou zijn dat de politici worden vrijgelaten op borgtocht in afwachting van hun rechtszaak, maar dat het gaat om een juridische kwestie en niet om een politieke.
Afgelopen zaterdag raakten 24 mensen gewond en werden 6 gearresteerd bij rellen die uitbraken in Barcelona op een bijeenkomst die was georganiseerd om de politie te eren die was aangesteld om het referendum te voorkomen.