Het geboortecijfer in Spanje daalt de laatste jaren, de Spanjaarden worden steeds ouder en de ontvolking van het platteland zijn zaken die steeds meer aan de orde van de dag zijn. Dit zijn belangrijke factoren waardoor de meeste Spaanse autonome regio’s niet meer in staat zijn de bijdragen te voldoen die zij moeten betalen voor overheidspensioenen. Concreet zijn er dertien regio’s die onvoldoende belastinginkomsten hebben van werknemers in de regio, daardoor kunnen ze de pensioenen van de oudere inwoners niet of nauwelijks meer betalen.
Dertien regio’s in problemen
Madrid, de Balearen, de Canarische eilanden en Murcia zijn de enige autonome regio’s die met hun bijdragen de pensioenen van hun pensionados kunnen betalen. In dertien andere regio’s in Spanje zijn de uitgaven hoger dan de inkomsten en kunnen de regionale overheden onvoldoende pensioen uitkeren aan hun oudere inwoners. Dit blijkt uit een onderzoek van José Antonio Herce, voorzitter van het expertpanel van het Instituut BBVA van Pensioenen.
De verhouding tussen het aantal gepensioneerden dat is geregistreerd en het aantal werkenden is ontzettend belangrijk voor het slagen van het Sociale Zekerheidsstelsel. De belastingbijdrage van werknemers wordt namelijk gebruikt om de pensioenen van de oudere inwoners te betalen. Een verkeerde verhouding hierin zorgt voor tekorten zoals in 2011. Deze tekorten waren de aanleiding voor de hervormingen van 2011 en 2013.
Op dit moment zijn er slechts vier regio’s in staat om de pensioenen in hun regio uit te keren. Volgens het onderzoek van Herce is Asturië de regio met de grootste tekorten gevolgd door Castilië en León en Galicië. Deze regio’s verkeren in de gevarenzone. De andere regio’s doen het iets beter, maar laten volgens gegevens van eind 2017 wel een krapte zien op het gebied van het uitkeren van pensioenen.
Rest van Spanje betaalt pensioenen Catalonië en Baskenland
Catalonië en Baskenland zijn ook twee regio’s waar op dit moment sprake is van tekorten, dat wil zeggen dat de inkomsten lager zijn dan de uitgaven. Dit verschil is zo groot dat de pensionados uit deze regio’s worden betaald met de inkomsten van andere regio’s in Spanje. In Catalonië bedraagt het inkomenstekort 1.664 euro per gepensioneerde per jaar. In Asturië is het tekort maar liefst 8.290,50 euro per gepensioneerde per jaar. Dit komt volgens het onderzoek voornamelijk door de omslag in de mijnbouw in de regio van Asturië.
Herce benadrukt dat er tussen de regio’s grote demografische en economische verschillen bestaan die nu worden gered door de solidariteit van andere regio’s. In de afgelopen 38 jaar is de vergrijzing met 7,1 procent toegenomen, dit betekent dat de regio’s langer pensioengelden moeten uitkeren. Asturië, Castilië en León en Galicië zijn de regio’s met de meeste pensionados, bijna een op de vier mensen is ouder dan 65 jaar.
Het ouder worden betekent meer gepensioneerden. Het lagere geboortecijfer in combinatie met de vergrijzing vertaalt zich in een kleinere omvang aan werknemers die de pensioenen van meer ouderen in de komende decennia moeten dragen. Deze ontwikkeling zorgt voor een negatieve impact op de balans van het Sociale Zekerheidsstelsel dat op dit moment een tekort laat zien van 18.000 miljoen euro.