De vier parlementsleden Oriol Junqueras, Josep Rull, Jordi Turull en Jordi Sánchez en de senator Raül Romeva werden op 28 april als zondanig gekozen bij de algemene verkiezingen.Ze kwamen op de vroege maandagochtend aan bij het Spaanse parlementsgebouw in de hoofdstad. Ze werden erheen gebracht in militaire politiewagens en mochten niet met de aanwezige pers spreken. Na het uitvoeren van de formaliteit keerden de vijf, die al een jaar in hechtenis zitten, terug naar hun cel in de Soto del Real gevangenis buiten Madrid.
Vorige week bepaalde het Spaanse hooggerechtshof dat de vijf Catalaanse separatisten in de gevangenis als parlementariër worden beëdigd. Ze komen daarbij niet vrij en verkrijgen geen politieke onschendbaarheid zolang de rechtszaken over hun rol bij de onafhankelijkheidsverklaring niet zijn afgerond. Ook mogen zijn de openingszitting van het parlement bijwonen en dinsdag de eed afleggen.
Ze waren allemaal betrokken bij de organisatie van het onafhankelijkheidsreferendum in oktober 2017, ondanks dat dit verboden was door de rechter. Het referendum en de kortstondige onafhankelijkheidsverklaring die daarop volgde leidde tot de diepste politieke crisis in Spanje in decennia. De toenmalige, conservatieve premier Rajoy van Spanje nam directe controle over de regio, ontsloeg de Catalaanse uitvoerende macht en riep nieuwe regionale verkiezingen uit.
De kwestie kreeg in de aanloop naar de landelijke verkiezingen weer veel aandacht omdat regionale partijen die afscheiding nastreven de Spaanse premier Pedro Sánchez kunnen steunen bij de vorming van een nieuw kabinet.
Tijdens de openingssessie van het parlement zullen de vijf Catalaanse parlementsleden in hun eedaflegging moeten beloven de Spaanse grondwet te eren die de eenheid van Spanje als ‘onbreekbaar’ ziet.