Frankrijk zal geen beren meer introduceren en Claverina, een vrouwtjesbeer die vorig jaar aan de Franse kant van de bergen werd vrijgelaten, mag blijven, maar zal beter in de gaten gehouden worden. Zo kunnen boeren in de omgeving waar zij zich bevindt, maatregelen nemen als ze in de buurt komt.
Claverina heeft in de korte tijd dat zij in de Pyreneeën verblijft al acht schapen in de provincie Navarra gedood. Die aanvallen zorgen voor een grote onrust onder de daar aanwezige herders en boeren. Spaanse autoriteiten krijgen nu directe toegang tot het Franse controlesysteem van de beren. Deze afspraken werden gemaakt tijdens een speciaal overleg tussen beide landen waar ook vertegenwoordigers van de regioregeringen van Catalonië, Navarra en Aragón aanwezig waren. In al deze regio’s leven bruine beren.
‘We zijn tevreden omdat men rekening met ons houdt maar er is wel gebrek aan een integraal plan. Een algemene visie over de gehele Pyreneeën waarin alle krachten gebundeld worden en een strategie wordt bepaald die uitgebreider is en die een verband legt tussen biodiversiteit en ontvolking’, zegt Eva García Balaguer, algemeen directeur Milieu van Navarra. ‘De beer is een belangrijk symbool van de biodiversiteit in deze regio, maar we kunnen het ons niet permitteren de extensieve veeteelt met hun aanwezigheid te verliezen’.
Volgens Balaguer moet men achterhalen wat werkt en wat niet met de beer. ‘Het heeft geen zin dat telkens wanneer een beer ergens verschijnt, men vanaf nul weer begint’. Beren kennen geen grenzen en het is dan ook vrij voor de hand liggend dat een beer die in Frankrijk wordt vrijgelaten naar Spanje trekt. Daarom moet er meer overleg komen tussen beide landen en de grensregio’s. De betrokken Franse autoriteiten hebben volgens Balaguer wel toegegeven dat er fouten zijn gemaakt in dit opzicht en hun excuses aangeboden.
Het plan is nu om Claverina goed te volgen en haar gewoonten in kaart te brengen. Wanneer ze kuddes schapen of geiten nadert zal er een protocol in werking treden dat er in eerste instantie op is gericht haar af te schrikken. ‘Ze moet ver weg blijven van de gevarenzones’. Een gecompliceerde klus omdat binnen één nacht de beer tot drie keer van vallei kan veranderen. ‘Ze legt elke nacht een afstand af van circa dertig kilometer’, aldus Balaguer.
Tot de vrijlating in oktober van twee Sloveense vrouwtjesberen, leefden er in het westen van de Pyreneeën slechts twee mannetjes. De andere vrouwtjesbeer is aan de Franse zijde gebleven en kreeg inmiddels twee jongen. De Franse en Spaanse autoriteiten wisselen nu ook informatie uit met die in Cantabrië waar een berenpopulatie leeft van circa 300 exemplaren.
Uit experimenten gedaan in de Catalaanse Pyreneeën blijkt dat beren en boeren wel samen kunnen leven. In het kader van het project PirosLife voerden Catalaanse autoriteiten in samenwerking met de Stichting Oso Pardo (stichting bruine beer) maatregelen door zoals het plaatsen van hekken met schrikdraad rond kuddes en bijenkorfen, het doneren van waakhonden en contracteerden extra herders en helpers om hutten en verhogingen aan te leggen waarmee kuddes schapen, koeien en geiten hoog in de bergen kunnen verblijven. Ook werden vier personen aangenomen om de vrij grazende kuddes zomers in de gaten te houden.
Volgens gegevens van de stichting Oso Pardo werden er van 2014 tot 2017 11 aanvallen door beren geregistreerd waarbij 19 schapen, 4 geiten en 4 bijenkorfen werden gedood/vernield. Tussen 5 en 6 stuks vee en een bijenkorf gemiddeld per jaar. Dat was een stuk minder dan voorgaande jaren. De schade voor betrokken herders en boeren is inmiddels vergoed