“Concrete cijfers over de toegenomen populariteit van de fiets zijn nog niet voorhanden, maar van het Spaanse straatbeeld is af te lezen dat dit milieuvriendelijke vervoermiddel inmiddels geen rariteit meer is”, vertelt Nacho Tomás, technisch directeur van Red de Ciudades por la Bicicleta (RCxB) aan persbureau Efe.
Tijdens de noodtoestand werd volgens Tomás duidelijk hoezeer de Spaanse steden zijn ingesteld op het autoverkeer. Op de smalle voetgangerszones was nauwelijks genoeg ruimte om de sociale afstand te kunnen waarborgen, terwijl er zeeën van ruimte, bestemd voor het gemotoriseerde verkeer, leeg bleef. De infrastructuur is duidelijk ingericht voor het gebruik van de auto als voornaamste vervoermiddel.
Fiets moet worden gezien als volwaardig vervoermiddel
Miguel De Andrés van fietsvereniging Pedalibre in Madrid is dan ook van mening dat er meer geïnvesteerd moet worden in de aanleg van fietspaden om het gebruik van de fiets voor de Spanjaarden aantrekkelijker te maken. De fiets moet volgens De Andrés niet alleen worden gebruikt voor sportieve of recreatieve doeleinden, maar moet worden beschouwd als een volwaardig vervoermiddel.
In verschillende Spaanse steden zijn inmiddels duizenden kilometers aan fietspaden aangelegd. Ondanks dat het fietspadennet jaarlijks verder wordt uitgebreid, vindt Pedalibre dat er nog steeds meer vanuit de fietsers en minder vanuit de automobilisten moet worden gedacht. Het gebruik van de fiets is immers niet alleen een milieuvriendelijkere, maar ook een gezondere manier van verplaatsen dan het gebruik van de auto. Volgens een onderzoek van het Instituto de Salud Global de Barcelona zouden bij een uitbreiding van het fietspadennetwerk in de Europese steden jaarlijks tien duizend vroegtijdige overlijdensgevallen als gevolg van luchtverontreiniging, verkeersongevallen en een ongezonde levensstijl voorkomen kunnen worden.
Meer dan de helft van de Spanjaarden neemt regelmatig de fiets
Het gaat inmiddels de goede kant op met het aantal Spanjaarden dat kiest voor de fiets: vorig jaar waren dat er volgens de Barómetro de la Bicicleta en España 2019 al meer dan 20 miljoen. Dat houdt in dat al meer dan de helft van de Spaanse bevolking tussen de 12 en 79 jaar ‘met enige regelmaat’ de fiets neemt. Córdoba was in 2003 de eerste Spaanse stad die plaats bood aan fietsers op de openbare weg, waarna ook andere Spaanse steden dat voorbeeld volgden en er in 2010 een honderdtal fietsdeelsystemen beschikbaar waren. Maar daar maakten toen, vooral in de kleine Spaanse steden, niet genoeg mensen gebruik van waardoor maar 8% van deze leensystemen overeind bleef in steden met minder dan 50 duizend inwoners. In de grote steden met meer dan 500 duizend inwoners bleek de leenfiets juist een doorslaand succes en bleven alle fietsdeelsystemen overeind. Nu zijn er nog 50 leenfietssystemen actief in Spanje met een aanbod van traditionele en elektrische fietsen zoals Bicimad in Madrid, Sevici in Sevilla, Bicing in Barcelona en Valenbisi in Valencia.
Mondiale Dag Zonder Auto
De Mondiale Dag Zonder Auto vraagt ieder jaar op 22 september aandacht voor de gevolgen die het intensieve autogebruik heeft voor het milieu en voor de promotie van duurzamere vervoersmogelijkheden zoals de fiets. Organisaties als RCxB vragen de overheid dan ook meer aandacht te schenken aan een goede infrastructuur voor fietsers en andere milieuvriendelijke alternatieven zoals de bus, de tram en de elektrische step.