Het is voor het eerst in de Catalaanse geschiedenis dat een regiopresident tijdens zijn regeerperiode uit zijn functie wordt gezet. Ook mag Torra in de komende anderhalf jaar geen andere publieke verkiesbare functie bekleden op regionaal, nationaal of Europees niveau. De rechter oordeelde dat de regiopresident “halsstarrig en obstinaat” weigerde het verzoek van de centrale kiesraad op te volgen.
Neutraliteit moet gegarandeerd zijn tijdens verkiezingen
In zijn vonnis stelt de rechter dat Torra vrij is om zijn politieke identiteit op spandoeken of anderszins te uiten, maar dat het in strijd is met de wet wanneer dit gedaan wordt tijdens verkiezingsperiodes. De centrale kiesraad, die Torra tijdens de verkiezingen op 28 april 2019 de uitdrukkelijke opdracht gaf de spandoeken van het Catalaanse regeringsgebouw te verwijderen, ziet erop toe dat een regiopresident transparantie en objectiviteit garandeert tijdens verkiezingsprocessen. “Neutraliteit van het regiobestuur is juist in verkiezingstijd van het grootste belang. Voor vrije verkiezingen is een kiessysteem vereist dat institutionele neutraliteit garandeert waarbinnen burgers met absolute vrijheid zonder inmenging van welke openbare macht dan ook een politieke stem kunnen uitbrengen” aldus de rechtbank.
Opnieuw onrust?
Voordat Torra in de komende dagen uit zijn presidentschap zal treden, heeft hij nog één mogelijkheid om in het zadel te blijven: hij kan een hoger beroep aantekenen bij het Grondwettelijk Hof om de zaak in zijn voordeel te laten beslissen. Het is nu afwachten of de regiopresident zich neerlegt bij het vonnis van het hooggerechtshof of dat hij de zaak wil laten uitmaken door het Grondwettelijk Hof. Ook is het vooralsnog onduidelijk wat het vonnis voor reacties zal oproepen bij de Catalaanse onafhankelijkheidsstrijders en of deze politieke strijd opnieuw zal gaan oplaaien in de straten van Catalonië.
Theoretisch heeft Torra nog de mogelijkheid vervroegde verkiezingen uit te schrijven, maar tot dusver is hij niet voornemens geweest dit te doen. Doet hij dit niet, dan zal de procedure voor vervanging van de regiopresident in gang worden gezet. Tot er een nieuwe president is verkozen, zal de huidige vicepresident Pere Aragonès (ERC) zijn functie overnemen.
Quim Torra volgde in 2018 zijn voorganger Carles de Puigdemont op die nadat hij Catalonië eenzijdig tot onafhankelijke natie had uitgeroepen, de juridische gevolgen daarvan ontweek door te vluchten naar België. Torra moet nu wegens “herhaaldelijk halsstarrig en obstinaat verzet” tegen een verzoek van de centrale kiesraad eveneens zijn functie als regiopresident neerleggen.