Toch lijkt er nu een ook een omgekeerde trend gaande. Jongeren die de stad verlaten en verhuizen naar het platteland. Die trend is sinds 2018 waargenomen. En van die stedelingen die de stad inruilen voor een dorp, is een verrassend groot deel jong.
Uit het rapport “Volksverhuizing naar het platteland” van het ministerie van Ecologische Transitie blijkt dat tussen 2018 en 2021 222.229 mensen zich in kleine dorpen hebben ingeschreven. Dorpen met minder dan 1.000 inwoners lieten zelfs een kleine groei zien. Dat betekent dat er per saldo meer mensen bij kwamen dan er zijn vertrokken. De helft daarvan zijn immigranten, de rest stedelingen die besloten hebben het stadse leven achter zich te laten. Een deel daarvan heeft nog familiebanden met deze dorpen, maar de meeste terugkeerders zoeken gewoonweg een andere manier van leven.
De pandemie als motor van deze trend
Aanvankelijk waren het vooral gepensioneerden die naar de dorpen verhuisden. Maar de trek naar het platteland is sinds de pandemie uitbrak in maart 2020 enorm versneld en geïntensiveerd. Veel mensen moesten gedwongen thuiswerken en werden daarin ook in toenemende mate gefaciliteerd door hun werkgevers. Zo ontdekten zowel werknemers als werkgevers de mogelijkheden en voordelen van het telewerken. Dicht bij het werk wonen was niet meer strikt noodzakelijk.
Bekijk ook: Speciaal Spaans visum voor digital nomads van buiten de EU
In 2021 lijkt er volgens het rapportal meer sprake te zijn van ee tendens dan van een momentopname. Van de 57.000 personen die vorig jaar naar de dorpen trokken, is liefst 46% jonger dan 35 jaar. Dat betekent dat er niet alleen sprake is van een groei van de dorpen, maar tegelijkertijd van een verjonging.
Een andere manier van leven
Was in de stad een pandemie nodig om de mensen in contact te brengen met hun buren, in de meeste dorpen kennen mensen elkaar. Dorpelingen helpen elkaar en houden elkaar gezelschap in hun vrije tijd. Men eet gezamenlijk, trekt er met elkaar op uit, sport met elkaar of doet spelletjes. Het tempo van leven ligt er later, het leven is authentieker en mensen vinden een betere balans tussen werk en privé dan in de stad.
Er bestaan initiatieven om het landelijke leven een nieuwe impuls te geven. Een aantal jongeren heeft de organisatie Rumbo Rural opgericht. Deze heeft tot doel het genereren van ecosystemen door samenwerkingen aan te gaan om projecten te promoten die een positieve impact hebben op het betreffende gebied. Zo ontwikkelt Rumbo Rural onder andere toeristische routes door natuurgebieden, co-workspots in afgelegen gebieden en sportevenementen. Dit alles om de dorpen aantrekkelijk te maken en te houden, vooral ook voor werkende jongeren. Een andere organisatie met hetzelfde doel is Repueblo. Een innovatieve denktank voor het platteland.
Goedkoper en schoner leven
Ruim 80% van de dorpen waarvan het aantal inwoners groeit, bevindt zich op minder dan 15 minuten afstand van een grotere stad. De nabijheid van deze grotere steden lijkt een bepalende factor in de beslissing om te verhuizen naar een dorp. Zo zijn alle gemakken van de steden binnen handbereik, maar heb je tegen een veel lagere prijs in een kwalitatief betere woning wonen. De sociale structuur is vaak steviger en je hebt meer ruimte om je heen en leidt een minder jachtig leven.
Van mannenoverschot naar meer vrouwen
Voorheen bestond het leven voor de dorpsbewoners voornamelijk uit het werken op het platteland. Gevolg was dat er in de dorpen sprake was van een overschot aan mannen, omdat er voor vrouwen een gebrek aan mogelijkheden was. Maar in de trek naar het platteland die nu gaande is, is het aandeel vrouwen hoog. Steeds meer Spaanse vrouwen ruilen de stad in voor een dorp en vanaf 2020 is het aantal vrouwen in dorpen samen gegroeid met meer dan 50.000.
Faciliteiten voor gezinnen
Met deze ontwikkeling richten de dorpen zich ook steeds meer op gezinnen. Er worden scholen en andere diensten gesticht en werkgelegenheidsprojecten ontwikkeld. Die trekken op hun beurt ook weer gezinnen met kinderen. Dit alles verbetert de lokale economie en het sociale leven en leidt uiteindelijk ook weer tot geboortes.
Reclame via social media
Dankzij de jeugd in de dorpen krijgen deze ook gratis reclame via sociale media. Vele jongeren vertellen daar over hun leven. Een enkele keer gaat zo’n bericht viraal.
Basisvoorzieningen onmisbaar
Het zijn positieve ontwikkelingen, maar er moet ook nog een hoop gebeuren om het leeggelopen Spanje weer volledig leefbaar te maken en te houden. Zo moet er worden gewerkt aan basisvoorzieningen als onderwijs, gezondheidszorg, openbaar vervoer en telecommunicatie. Want het gaat niet alleen om mensen naar de dorpen te trekken, maar vooral ook om ze te behouden. En dat kan alleen met voldoende basisvoorzieningen. Een punt dat dringend op de politieke agenda moet komen te staan. In veel dorpen is het internet slecht terwijl een goede internetverbinding onontbeerlijk is voor mensen om hun werk te kunnen blijven doen.
Openbaar vervoer
Ook openbaar vervoer is van essentieel belang. Zo zal er niet in elk dorp een school zijn en moeten kinderen vaak behoorlijk ver reizen om naar school te gaan. Op dit moment is dat – behalve met eigen vervoer – veelal nog onmogelijk wegens slechte of helemaal geen openbare verbindingen.
Bekijk ook: Nieuwe inwoners gezocht voor 80 kleine dorpjes in Spanje
Verder moet meer worden geïnvesteerd in het bedrijfsleven en zal naast agrarische bedrijven ook andere werkgelegenheid gecreëerd moeten worden. Rumbo Rural speelt hierin ook een rol. Ze adviseren en helpen met name jongeren bij het opzetten en ontwikkelen van bepaalde projecten. Al deze investeringen komen een volwaardig leven op het platteland ten goede en bieden nieuwkomers in de kleine dorpen in het Spaanse binnenland een toekomst.