Ondanks tegenstand van de centrale regering in Madrid, staat het referendum nog steeds gepland voor 9 november aanstaande. De regering onder leiding van premier Mariano Rajoy houdt vol dat het door Mas beoogde referendum illegaal is. Het voldoet niet aan de regels van de Spaanse Grondwet.
‘Wet op Raadpleging’
Om toch een referendum te kunnen houden op 9 november doen Artur Mas en zijn medestanders er alles aan om het van een juridisch kader te voorzien. Hiertoe heeft men de ‘Ley de Consultas’ ontworpen. Deze ‘wet op raadpleging’ zal vrijdag worden aangenomen door de meerderheid van het Catalaanse parlement. Volgens Mas maakt de nieuwe wet de weg vrij voor het houden van niet bindende referenda.
Toetsing Grondwettelijk Hof
De regering in Madrid houdt dit proces met argusogen in de gaten. Premier Rajoy heeft er zelfs een buitengewone Ministerraad voor ingesteld. Het plan is om de wet, als die wordt aangenomen, te laten toetsen door het Grondwettelijk Hof. Wordt de wet afgewezen dan is de kans op een politieke crisis in Spanje groot, zo melden verschillende Spaanse media vrijdag.
Maar wat houdt die wet nu precies in? De Spaanse editie van Huffington Post geeft antwoord.
1. Wie steunt de wet en waartoe dient deze?
De wet die uit 56 artikelen bestaat, wordt aangenomen met stemmen van CiU, ERC, PSC, ICV-EuiA en CUP. Tegenstemmers zijn PPC en Ciutadans.
2. Wat staat er in de wet?
Raadplegingen zijn volgens deze wet middelen om de positie en mening van de burgers in relatie tot een willekeurig aspect van het publieke leven in Catalonië te leren kennen. Het resultaat van een referendum heeft geen bindende gevolgen.
3. Is het referendum legaal?
CiU, ERC, ICV-EUiA en CUP zijn ervan overtuigd dat deze wet het juridische kader kan bieden voor het referendum over onafhankelijkheid van 9 november. De Catalaanse socialisten geloven op hun beurt echter dat de nieuwe wet geen enkele rechtsgeldigheid geeft, maar stemmen voor omdat ze de wet willen gebruiken om de bevolking over andere vraagstukken te raadplegen.
4. Wie kan volgens de wet stemmen?
Iedereen die ouder is dan 16 jaar en politiek gezien Catalaan is. Ook de Catalanen die in hte buitenland wonen mogen hun stem uitbrengen. Echter zij moeten zich wel vooraf inschrijven in het speciale register dat is opgericht voor dit referendum. Ook zij die een nationaliteit van een van de EU-lidstaten hebben en al minstens één jaar voorafgaand aan het referendum ononderbroken in Catalonië bij een van de gemeenten staan ingeschreven. Voor personen in Catalonië van buiten de EU geldt dat ze drie jaar of langer in Catalonië moeten staan ingeschreven.
5. Wordt er een volkstelling gehouden?
Ja. Volgens de wet wordt er een register bijgehouden van de deelname aan dit soort volksraadplegingen. In het register staan alle personen die opgeroepen kunnen worden om deel te nemen aan een referendum. Dit register wordt beheerd door het Catalaanse instituut voor statistiek.
6. Wat is de volgende stap na goedkeuring van de wet om het referendum te kunnen houden?
De oproep voor een volksraadpleging moet plaatsvinden tussen 30 en 60 dagen voor het gehouden wordt. Pas nadat de president van Catalonië een handtekening heeft gezet onder een decreet voor die oproep, is deze formeel. Dit decreet moet de vraag of vragen bevatten met het referendum aan de burgers wordt gesteld. Ook moet hierin vermeld worden wie er aan het referendum mee mag doen, de datum en de voorwaarden van de raadpleging. Het decreet dient te worden gepubliceerd in het Diario Oficial de la Generalitat de Cataluña (DOGC), het staatsbulletin.
7. Wie kan het initiatief nemen tot een referendum?
Onder anderen, de Catalaanse president of de regering (Govern), het parlement met een meerderheid, 10 procent van de Catalaanse gemeenten wanneer de opgetelde bevolking minstens een half miljoen personen bevat, graafschappen, provincies of op basis van een burgerlijk initiatief als minstens 20.000 mensen dat steunen.