Volgens de Spaanse internetkrant 20minutos wordt het merendeel van de zelfdodingen gepleegd door mannen. In 2013 waren dat 2.911 mannen tegen 959 vrouwen. In de jaren 80 van de vorige eeuw schommelden de suïcide-aantallen tussen de 6 en 8 per 100.000 inwoners.
Toename
Spanjaarden plegen minder vaak suïcide dan bewoners van andere Europese landen. Toch neemt het aantal zelfdodingen in Spanje al jarenlang toe. Zo steeg het in 2013 met 2,7% ten opzichte van 2012, in 2012 steeg het zelfs met 11,3% ten opzichte van het jaar daarvoor. Al jaren blijkt zelfdoding de belangrijkste oorzaak te zijn bij niet-natuurlijke sterfgevallen. Psychiater Santiago Durán-Sindreu, hoofd van de afdeling suïcidepreventie in het Sant Pau-ziekenhuis in Barcelona, vindt deze situatie zorgwekkend.
Mentale stoornis
Uitzichtloze diepe wanhoop en een ondraaglijk lijden kunnen ertoe leiden dat iemand besluit uit het leven te stappen. Veel mensen denken dat de economische crisis een belangrijke aanleiding is voor het plegen van suïcide. De zaak ligt volgens de arts echter veel gecompliceerder: ‘90% van deze mensen lijdt aan een psychische stoornis zoals een bipolaire stoornis, persoonlijkheidsstoornis, depressie, schizofrenie of alcoholverslaving.’
Behandeling
Dr. Sindreu meent dat veel van de zelfdodingen die voortkomen uit een psychische stoornis voorkomen kunnen worden. Voor veel mentale stoornissen bestaat namelijk een behandeling. In het kader van de Internationale Dag ter voorkoming van Zelfdoding op 10 september j.l. benadrukten veel artsen het belang van preventie.
Preventie
Psychische hulp moet voor iedereen toegankelijk zijn. Het is belangrijk dat huisartsen en eerste hulpdiensten eventuele mentale stoornissen snel herkennen, zodat patiënten tijdig naar de juiste hulpverlener doorverwezen worden.
Taboe doorbreken
Artsen in de geestelijke gezondheidszorg wijzen erop dat niet alleen aandacht voor herkenning en preventie belangrijk is, maar ook het bespreekbaar maken van het thema. ‘Zoals er nu al verkeersveiligheidscampagnes en campagnes tegen huiselijk geweld zijn, zo zou er ook een campagne tegen suïcide moeten komen’, aldus de psychiater. ‘Niets wijst erop dat de kans op zelfdoding toeneemt bij mensen die erover praten. Het taboe moet doorbroken worden.’
Schuld
Volgens de arts moeten we ook af van het idee dat familie of vrienden schuldig zijn aan iemands keuze zich het leven te benemen.
Wereldwijd
Uit cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie WHO blijkt dat wereldwijd jaarlijks zo’n 800.000 mensen suïcide plegen. Volgens de directeur van de Spaanse telefonische hulpdienst Teléfono de la Esperanza liggen de cijfers echter veel hoger. Vaak wil de familie de zelfdoding niet openbaar maken of verhult de dader het zelf door bijvoorbeeld een verkeersongeluk te veroorzaken. ‘En dan hebben we het nog niet eens over de miljoenen suïcidepogingen.’
Europa
Spanje doet het vergeleken met andere Europese landen niet slecht. Alleen in Cypres (3,82), Griekenland (4,41), Italië (6,68), Malta (6,4) en Engeland (7,22) liggen de zelfdodingscijfers lager dan in Spanje. Het Europese gemiddelde ligt op 11,72 per 100.000 inwoners. België (17,4) staat op de vijfde plaats van Europese landen met de meeste zelfdodingen. Dagelijks doen daar bijna honderd mensen een suïcidepoging. Het aantal zelfdodingen in Nederland is vorig jaar voor het eerst sinds 2007 licht gedaald, maar ligt nog steeds op meer dan 11 per 100.000 inwoners.
Documentaire
Itziar Bernaola en Pablo Ferrán maakten vorig jaar over dit onderwerp de documentaire Supervivientes, las cicatrices de suicido.