De trein reed op 24 juli 2013 met een snelheid van 191 kilometer per uur de beruchte A Grandeira bocht in het plaatsje Angrois (Galicië) in. Op dat traject was 80 kilometer per uur de maximum snelheid. De trein vloog uit de bocht en veroorzaakte een enorme chaos. Na de ramp bezweken nog twee slachtoffers in het ziekenhuis aan hun verwondingen.
Garzón wordt als enige vervolgd en dus verwantwoordelijk gehouden voor de ramp. De rechter sloot woensdag het vooronderzoek met de conclusie dat de hoge snelheid van de trein de directe oorzaak is geweest van de ramp.
Ernstige roekeloosheid
De onfortuinlijke machinist die vorig jaar de slachtoffers en nabestaanden om vergiffenis vroeg, hangt nu een celstraf van enkele jaren boven het hoofd wegens ‘ernstige roekeloosheid’. Hij zou op het moment van de ramp aan de telefoon hebben gezeten. Na de ramp heeft hij verklaard dat hij enkele minuten daarvoor werd gebeld door een van zijn leidinggevenden van Adif.
Weerloos
De voorzitter van de vereniging van slachtoffers van de treinramp zei tegen de Spaanse pers zich ‘weerloos’ te voelen ten aanzien van de uitspraak en organiseerde direct erna een protest voor vrijdag bij de rechtbank in Santiago de Compostela. Hier kwamen vandaag slachtoffers en nabestaanden samen om ‘de waarheid te eisen’. Men wil ‘gerechtigheid’ en ‘politieke verantwoordelijkheid’ en kan er niet mee instemmen dat de machinist als enige verantwoordelijk wordt gehouden. Men is van mening dat hoge lieden bij Renfe, Adif en Alvia hun verantwoordelijkheid ontlopen. Op spandoeken waren leuzen te lezen als ‘Justitie ontspoort’ en ‘Waarheid, gerechtigheid, niet meer leugens’. Demonstranten droegen grote foto’s van de Spaanse premier Rajoy, zijn minister van Transport, Ana Pastor en die van de minister van Justitie, Rafael Catalá.
Veiligheidssystemen
In de conclusie erkent de rechter de ‘abnormale’ technische gecompliceerdheid rond het ongeluk en de oorzaken ervan. Op het bewuste traject is het Spaanse ASFA-veiligheidssysteem in werking en niet het Europese ERTMS-systeem dat automatisch een trein afremt als deze een hogere snelheid heeft, dan op het traject is toegestaan. Feitelijk zou de scherpe bocht enkel geschikt zijn voor langzaam rijdende goederentreinen. De rechter geeft toe dat de veiligheid op het traject beter kon, maar dat de alle signalen op de vijf kilometer voor de fatale bocht voldoende zijn om door een gemiddeld oplettende machinist opgepakt te worden. Bovendien concludeert de rechter dat Garzón het traject al 59 keer reed in beide richtingen met dezelfde signaleringen en hetzelfde veiligheidssysteem. Volgens spoorbedrijf Adif is de schade als gevolg van de ramp ruim 1,4 miljoen euro.
Gevecht tegen het merk Spanje
Slachtoffers en nabestaanden van de treinramp zijn het niet eens met de conclusie van de rechter. Volgens de voorzitter was er bewijs en is de rechter verzocht dit te bestuderen maar een nieuwe rechter die op de zaak werd gezet legde dit naast zich neer. ‘Hij wilde gewoon het boek sluiten en doorgaan’, aldus Dominguez. ‘We zijn aan het vechten tegen de macht van de staat en het merk Spanje dat zijn hogesnelheidstreinen in het buitenland wil verkopen.’ De partijen hebben sinds woensdag tien dagen om tegen het besluit in hoger beroep te gaan.