Tot nu toe is het een spannende nek aan nek race tussen de vier partijen. Dat blijkt uit recente peilingen. De PP komt uit de meeste wel als grootste partij, maar de vier partijen zitten steeds wat percentage stemmers betreft erg dicht op elkaar. Het debat was zodoende erg belangrijk aangezien een op de vijf kiezers nog niet weet op welke partij hij gaat stemmen.
Winnaar debat
Duidelijke winnaar van ‘El Debate Decisivo’ (het beslissende debat), dat werd georganiseerd door Atres Media Group en uitgezonden op Antena 3, is volgens commentatoren in de media en politiek analisten Podemos-leider Pablo Iglesias. Verliezer was de afwezige Mariano Rajoy. De Spaanse premier, die toch al niet uitblinkt in publieke optredens, had besloten zijn nummer twee Soraya Saenz de Santamaria te sturen. Zelf bekeek hij het debat vanuit een vakantiehuis voor regeringsleiders in natuurgebied Doñana in Andalusië. De vice-premier verdedigde zijn afwezigheid met de opmerking dat de PP een team is en geen persoonlijk project en dat iedereen uit het team naar het debat had kunnen komen voor uitleg.
Jonge garde
Opvallend was de jonge leeftijd van de debaters. De van oudsher grootste oppositiepartij PSOE (socialisten) wordt geleid door Pedro Sánchez van 43 jaar. Pablo Iglesias die de linkse protestpartij Podemos aanvoert is 37 jaar en Albert Rivera van de liberale middenpartij Ciudadanos is met 36 jaar de jongste. De nummer twee van de rechts conservatieve regeringspartij PP is 44 jaar. Volgens El País toonde Rivera zich nerveus, gaf Sánchez een oncomfortabele indruk en vermeed Saenz de Santamaría elke discussie. Alleen Iglesias leek zijn boodschap goed over te kunnen brengen. De vier debaters moesten kritische vragen van journalisten beantwoorden.
Corruptie
Rivera maakte van de gelegenheid gebruik om met de voorpagina van El Mundo te zwaaien. Deze krant kwam een paar jaar geleden met de scoop over de papieren van Bárcenas over de vermeende dubbele boekhouding die de PP er jarenlang op nahield. Hij zei erbij dat ook de afwezige Rajoy een van de ontvangers was van zwarte bonussen. Iglesias noemde in zijn slottoespraak talloze corruptieschandalen op en riep de kiezers op te lachen ‘want het is mogelijk’, doelend op de veranderingen in dit opzicht die zijn partij kan bewerkstelligen. De drie partijleiders waren het eens over het onvermogen van de PP om de corruptie binnen de partij aan te pakken. Saenz de Santamaria ging in ontkenning: ‘We schamen ons en we hebben het belangrijkste plan goedgekeurd om dit tegen te gaan’. Ze voegde er nog aan toe dat niemand ‘ongestraft’ zal blijven’.
Economie
Saenz de Santamaria bleef de prestaties van haar partij van de afgelopen jaren verdedigen door te benadrukken hoe de regering de crisis heeft afgewend en een bailout van het land heeft voorkomen. Ze meldde er ook bij dat er geen bezuinigingen meer zullen volgen. Ook op maandag kwam echter de Europese Unie met aanbevelingen voor het land, waaruit wel degelijk blijkt dat Spanje nog niet klaar is met de bezuinigingen en hervormingen. Volgens Sánchez korten zowel Ciudadanos en de PP op de welvaartsstaat en gelooft niemand de PP die volhoudt dat er geen belastingverlagingen meer zullen volgen. Hierop zei Iglesias dat de PP-afgevaardigde de kiezers niet voor dom moet houden, aangezien er nog steeds werklozen zijn die geen enkele uitkering ontvangen. Sánchez gaf aan dat hij eenmaal in de regering meteen de door de PP ingevoerde arbeidshervormingen weer zou schrappen. Rivera hierover: ‘Het arbeidsmodel in Spanje is een mislukking’.
Politiek
Over het feit dat er een politieke verandering nodig is zijn alle drie partijleiders het eens. Sánchez zei dat alleen zijn partij het land naar een verandering kan leiden. Rivera benadrukte de grote behoefte aan een nieuwe politieke benadering die in het land bestaat en concludeerde dat oude politiek geen nieuw politiek tijdperk kan inluiden. Zodoende zal hij geen samenwerking zoeken met PP en PSOE. Iglesias leek op dit onderwerp het meest emotioneel en was af en toe meer gefocust op het verslaan van PSOE dan PP. De PSOE zegt volgens hem het ene vanuit de oppositie, maar doet volstrekt het andere eenmaal aan de macht. Saenz de Santamaria zei dat het duidelijk te zien was dat de drie partijleiders er vier jaar geleden nog niet waren. Ze benadrukte hun gebrek aan ervaring. ‘Praten is gemakkelijk, regeren is heel moeilijk’. Alle debaters bleven op de vlakte over of ze elkaar zouden steunen in een mogelijke coalitie. Rivera zei wel open te staan voor een regering met onafhankelijke partijen en met ministers van de andere partijen. Saenz de Santamaria gaf aan dat dat pas na de verkiezingen bekeken kan worden. Om zo te respecteren wat de burgers willen. Ze waarschuwde wel voor een driedelige regering met de andere drie partijen. Dat zou er een van ‘losers’ zijn. Iglesias riep de kiezers op om vooral niet te vergeten wat er afgelopen jaren in Spanje heeft plaatsgevonden.
20D
Volgens Sánchez hebben Spanjaarden op 20 december het recht om te herstellen wat hen de afgelopen jaren is ontnomen. Saenz de Santamaria concludeerde hierover: ‘We hebben het moeilijkste gedaan op het meest gecompliceerde moment. Wij hebben een project, het team en ervaring’. Iglesias volstond na opsomming van alles wat er in de ogen van zijn partij de afgelopen jaren fout is gegaan met de opmerking ‘lach, want het is mogelijk’.