Wat kan je het beste doen nadat je door dit gevreesde zeedier gebeten bent? Afgelopen zondag is bij het strand van Santa Pola een vrouw gebeten door de kwal die bekend staat als het Portugees oorlogsschip. Enkele minuten nadat zij het water was ingegaan, sloeg de kwal toe. De hulpdiensten waren gelukkig snel ter plekke om haar te behandelen.
De wetenschappelijke naam van het Portugees oorlogsschip is Physalia physalis. Officieel is het geen kwalsoort, maar een kolonie van honderden holtedieren, ook poliepen genoemd, die samen een gelatineachtige blaas vormen. Afzonderlijk kunnen ze niet leven. De naam komt uit de tijd van de ontdekkingsreizigers, toen Portugal een machtige natie was op zee, die overal angst inboezemde. De reuzenkwal lijkt op een schip dat uit het water duikt.
Het Portugees oorlogsschip komt gewoonlijk voor in de eerste maanden van het jaar en niet in de zomer. Het feit dat deze reuzenkwal nu wel in de zomer opduikt is reden voor onrust. Het Rode Kruis, dat ook reddingswerkzaamheden uitvoert, geeft aan dat de aanval van afgelopen zondag een uitzondering is. Er zijn namelijk geen andere exemplaren van deze zeedieren waargenomen.
Inmiddels is er via de sociale media een tweede slachtoffer van de kwal bekend. Een internetgebruiker plaatste de foto van een familielid dat het slachtoffer was van het zeedier bij Playa Varadero in Andalusië. Het slachtoffer werd gelijk na de aanval behandeld door het Rode Kruis.
De gemeente Santa Pola beraadt zich op de mogelijkheden waarop de slachtoffers van de kwal in de toekomst behandeld kunnen worden, mochten dit soort aanvallen zich vaker voordoen.
Hoe te handelen na een beet van een reuzenkwal
Voorzichtigheid is geboden wanneer ze in de buurt zijn. Hun tentakels, die tot 50 meter lang kunnen worden, zitten namelijk vol gif en kunnen dodelijke wapens zijn voor andere zeedieren. Ook voor kinderen en personen met een zwakke gezondheid kan een beet van de reuzenkwal dodelijk zijn. Bij een gezond persoon verdwijnt het effect van zo’n beet na enkele uren.
Wanneer het Portugees oorlogsschip zich bedreigd voelt, treedt een automatisch verdedigingsmechanisme in werking. Elke centimeter van de tentakels bevat meer dan een miljoen stekende deeltjes die bij het slachtoffer een allergische reactie teweegbrengen. De menselijke huid gaat na een beet van de reuzenkwal meestal branden en jeuken. De beet zelf is bovendien behoorlijk pijnlijk.
Andere effecten van de beet van dit zeemonster zijn: veel pijn, overgeven, koorts en misselijkheid. In sommige gevallen kan de beet zelfs dodelijk zijn. Het gif van het Portugees oorlogsschip is, zelfs nadat het dier uit de zee gehaald is en dood is, nog actief. Het dient daarom nooit met blote handen aangeraakt te worden.
Als je door een reuzenkwal gebeten bent, probeer dan gelijk het gif te neutraliseren door de tentakelresten van je huid te verwijderen. Als er geen hulpdienst of apotheek in de buurt is, dan kan je het best de getroffen huid met alcohol of zout water spoelen. Zoet water versterkt het effect van het gif en moet daarom nooit gebruikt worden. Ook azijn kan beter niet gebruikt worden na zo’n beet. Gebruik geen koud water, maar liever lauw water en behandel de huid daarna met cortisol crème.