Het is niet de eerste keer dat er teksten te zien zijn in het straatbeeld van Barcelona die gericht zijn tegen de steeds grotere stroom toeristen die de stad de laatste jaren overspoelt. Nog niet zo lang geleden waren er al teksten op de muren te zien als Tourist you are the terrorist, All tourists are bastards, Why call it tourist season if we can’t shoot them en Tourist go home.
Hebben de Barcelonezen echt zo’n hekel aan toeristen? Waarschijnlijk is het slechts een reactie die is getriggerd door het groeiende aantal toeristen, de enorme overbevolking als gevolg daarvan – de stad is namelijk uitgerekt tot een breekpunt. Barcelona is de twintigste meest bezochte stad ter wereld en breekt elk jaar zijn record wat aantal bezoekers betreft: van 27 miljoen toeristen in 2012 tot meer dan 34 miljoen in 2016. Dat is een stijging van ruim 25 procent in vier jaar tijd.
Goedkope vliegtickets en de popularisering van aanbieders van accommodatie zoals AirBnb en Homeaway, die over het algemeen voordeliger zijn dan hotels, hebben bijgedragen aan het groeiende aantal bezoekers. Investeerders kopen hele gebouwen op die al tientallen jaren door gezinnen worden bewoond om ze vervolgens te verhuren aan toeristen. Verhuurders zien namelijk een kans om tot vier keer zoveel te verdienen aan toeristen dan aan lokale huurders. Dit leidt tot een tekort aan betaalbare woningen voor degenen die in de stad wonen en werken.
Stel je voor…
Stel je nu voor dat je in Barcelona woont en het leven wordt steeds duurder. Vrijdagochtend doe je, zoals je al jaren iedere week doet, boodschappen op de typische markt in je buurt, La Boquería. Maar de laatste tijd is het zo druk met toeristen dat het moeilijk is om te navigeren in de gangpaden; een reis die vroeger 20 minuten duurde, neemt nu een uur in beslag. Bij de vleeskraam kom je de buurvrouw tegen van het tegenoverliggende gebouw, een oude dame die er al tientallen jaren woont. Het blijkt dat de eigenaren het hele gebouw gaan verkopen aan een investeerder die van plan is om het historische gebouw om te bouwen tot luxe appartementen voor rijke buitenlanders en de huurders hebben zes maanden om te vertrekken. Waar gaat deze dame heen? Ze betaalde ‘oude’ huurprijzen en ze kan het zich niet veroorloven de nieuwe exorbitante prijzen te betalen.
De volgende dag, zaterdag, besluit je te lunchen op een oude plek om de hoek, een van de weinige overgebleven plekken waar een typische tapa wordt geserveerd. Maar er staat een lange rij mensen buiten te wachten, voornamelijk toeristen. Omdat je niet bereid bent om een half uur in de rij te staan voor je bestelling, besluit je naar huis te gaan en iets uit de koelkast te pakken.
Als je bijna bij huis bent, hoor je een groep dronken jongeren luidruchtig in een vreemde taal liederen zingen. Als je dichterbij komt, realiseer je je dat het dezelfde groep mensen is die de flat boven jou huurt en die al dagen aan het feesten is en je slaap verstoort. Je weet ook dat de eigenaren van de flat geen licentie hebben voor vakantieverhuur. Vlakbij de portiek aangekomen zie je dat een van de mannen ongegeneerd de muur van jouw flatgebouw gebruikt als urinoir. Het heeft geen zin om hier een opmerking over te maken, dat heb je ooit eerder geprobeerd en ze lachen je gewoon uit. Het enige dat je kunt doen is de stank van de urine de eerstvolgende dagen verdragen.
Uiteindelijk besluit je dat je het niet uithoudten je gaat op zoek naar een studio in een andere buurt die niet zo druk is. Maar na maanden zoeken geeft je het op: de weinige die worden aangeboden zijn ofwel te duur, te ver van je werk, te klein voor de prijs die ervoor wordt gevraagd of in een ongure buurt. Je voelt je een vreemde in je eigen stad en dat maakt je boos.
Balconing is fun
Hoe kan er een einde gemaakt worden aan de ‘plaag’ die de stadscentra bedreigt? De inwoners van Barcelona hebben daar een oplossing voor gevonden. Zij hebben overal in de stad posters opgehangen om de toeristen aan te moedigen om mee te doen aan de rage van balconing.
Het is een hype onder, met name Engelse, toeristen om tijdens de vakantie van balkon naar balkon te klimmen of van balkons in zwembaden te springen. Vaak gaat deze waaghalzerij gepaard met alcohol- of drugsgebruik. Deze roekeloze sprongen hebben al vele doden en gewonden tot gevolg gehad.
Volgens de posters is balconing leuk, voorkomt het gentrificatie, wordt de kwaliteit van leven van buren verbeterd en wordt het risico op hartziekten verminderd.
Om de boodschap breder onder de aandacht te brengen, wordt naast de posters ook social media ingeschakeld met slogans als #FreeBalconing everywhere en #BalconingDay. Ook worden er adviezen gegeven als je een dronken toerist tegenkomt bij de ingang van een hotel: Neem hem mee naar zijn balkon, maar herinner hem er beleefd aan om eerst zijn kamer te betalen!
Tja, of dit nu de oplossing is om het probleem op te lossen…