Doorgaans wordt er flink met Catalaanse vlaggen gezwaaid. Dit jaar zijn daar voor het eerst gele linten aan toegevoegd. Deze staan symbool voor de Catalaanse politici die momenteel in voorarrest vastzitten in afwachting van de rechtszaak wegens hun betrokkenheid bij het illegale referendum van 1 oktober of bij het eenzijdig uitroepen van de onafhankelijkheid van Catalonië op 27 oktober eveneens vorig jaar. Het gaat om Oriol Junqueras, Jordi Cuixart, Joaquim Forn, Jordi Turull, Josep Rull, Jordí Sánchez, Dolors Bassa en Raül Romeva. Deze politici en ex-parlementsleden en ministers worden vervolgd wegens rebellie en/of misbruik van publieke middelen.
Ballingen en gevangenen
Maandagavond werd er een eerbetoon gehouden aan de gevangen en gevluchtte politici. Hierbij waren de Catalaanse premier Quim Torra, de voorzitter van het Catalaanse parlement Roger Torrent en de burgemeester van Barcelona Ada Colau aanwezig. Voor de Catalanen in de cel kwamen familieleden die hen vertegenwoordigden. Tijdens de plechtigheid werden opnames afgespeeld van de stemmen van de in ballingschap levende politici Anna Gabriel (nu in Zwitserland), Antoni Comín (in België), Meritxell Serret (in België), Luís Puig (België), Marta Rovira (Zwitserland), Clara Ponsatí (in België) en de bekendste gevluchte politicus voormalig premier Carles Puigdemont (eveneens in België).
Quim Torra en Roger Torrent liepen op maandagavond voorop in de mars voor onafhankelijkheid door de straten van Barcelona. De mars die begon bij het regeringspaleis en eindigde bij het parlement was uitdrukkelijk bedoeld om de vrijheid te eisen van de gevangengenomen politici en de in het buitenland verblijvende Catalanen te laten terugkeren, zonder het risico dat ze direct bij aankomst zullen worden gearresteerd.
Bloemenofferande
Op dinsdag om 17:15 uur zal de belangrijkste mars van La Diada zelf gehouden worden. Deze is georganiseerd door de separatistische organisatie ANC en Torra en zijn ministers zullen eraan deelnemen. In de ochtend vond al de bloemenofferande plaats bij het monument van Rafael Casanova. Hij was de lokale leider in de strijd om Barcelona in 1714. Op 11 september dat jaar viel de stad na een strijd van 14 maanden en verloor zijn onafhankelijkheid.
Oorsprong La Diada
Pas vanaf 1886 begonnen groepen die bestonden uit verschillende katholieke entiteiten een mis te organiseren op 11 september ter herinnering aan de val van Barcelona. Twee jaar later werd ter gelegenheid van de Exposición Universal de Barcelona een standbeeld van Rafael Casanova onthuld. Sindsdien vond de bloemenofferande daar elk jaar plaats. Pas nadat deze door Primo de Rivera werd verboden werd de offerande populairder en een uiting van het Catalaans nationalisme. Tijdens de dictatuur onder Franco werd het weer verboden en na de dood van de dictator twijfelde de regering nog even of de regionale feestdag op San Jordi (23 april) of op 11 september gevierd moest worden. Het werd 11 september.
Sinds 2012 toen de economische crisis Spanje in zijn greep hield, grepen meer en meer Catalanen en nationalisten de dag aan om hun onvrede met de centrale regering te uiten. In dat jaar kwamen er tussen 600.000 en 1 miljoen mensen op de been. In 2013 werd er een menselijke ketting door Catalonië gehouden met deelname van zo’n 1,5 miljoen Catalanen. In 2014 werd in Barcelona een V gevormd van ‘votar’ en in 2015 vormde 11 september de eerste dag van de verkiezingscampagne in aanloop naar de verkiezingen op 27 september dat jaar. In 2016 was de opkomst opnieuw heel groot en vorig jaar in 2017 waren er eveneens circa 1 miljoen mensen op de been in aanloop naar het illegale referendum op 1 oktober.
Symbool
Steeds meer internationale nationalisten komen naar Catalonië om hun steun te uiten aan de Catalanen die los willen van Spanje. Zo lopen er vooraanstaande Basken me en ook Vlamingen die pleiten voor onafhankelijkheid van hun deel van België. La Diada staat in hun ogen symbool voor een strijd voor democratie en voor zelfbestuur.
Dialoog
De Spaanse premier bood onlangs nog aan tot een dialoog over te willen gaan. Hij stelde voor de Catalaanse autonomie te herzien en deze herziening te laten volgen door een referendum. Dit is dan géén referendum over onafhankelijkheid, maar wel over zelfbestuur. Het zou gaan om een Baskisch model. De Basken innen hun eigen belasting en dragen een deel daarvan af aan Madrid. In Catalonië gaat het nog andersom. De Catalanen moeten elk jaar geld terugvragen van Madrid. Een referendum in de Sánchez-stijl zou dan gaan over de overdracht van bepaalde bevoegdheden naar de Catalaanse regering. Vervolgens kunnen Catalanen deze opzet goedkeuren of verwerpen per referendum.
Volg hier live het nieuws over La Diada in de krant 20Minutos, La Vanguardia