Op woensdag 28 februari is het feest in de Zuid-Spaanse autonome gemeenschap Andalusië. Dan viert de regio haar nationale feestdag. Deze dag staat in het teken van regionale trots, culturele identiteit en historisch besef.
Ook wordt het referendum van 1980 herdacht, waarin de Andalusiërs stemden voor een autonome status binnen Spanje. Deze mijlpaal maakte de weg vrij voor zelfbestuur en culturele erkenning. Jaarlijks op 28 februari komt Andalusië tot leven met een reeks evenementen en activiteiten die de unieke cultuur en tradities van de regio belichten. Van officiële ceremonies en het hijsen van de Andalusische vlag tot culturele festivals, muziekuitvoeringen en culinaire evenementen, de Día de Andalucía biedt voor elk wat wils. Scholen en gemeenschappen organiseren educatieve programma’s om jongeren te leren over de geschiedenis en het erfgoed van hun regio. Steden en dorpen bruisen van activiteiten die de Andalusische geest weerspiegelen.
Betekenis van de viering
De viering van de Día de Andalucía is een moment van reflectie op de weg die Andalusië heeft afgelegd sinds het verkrijgen van de autonome status. Op deze dag wordt stilgestaan bij de culturele, sociale en economische vooruitgang van de regio. Ook wordt de diversiteit en rijkdom van de Andalusische cultuur in het zonnetje gezet. Deze dag versterkt het gevoel van gemeenschap en saamhorigheid onder de Andalusiërs en benadrukt het belang van het behoud van hun culturele erfgoed.
Blas Infante
Andalusië heeft in dit opzicht erg veel te danken aan Blas Infante. Hij is de ‘vader des vaderlands’ van dit gedeelte van Zuid-Spanje. De briljante Andalusiër was tegelijkertijd jurist, antropoloog, schrijver, musicoloog en historicus. Toen hij op 11 augustus 1938 stierf waren zijn laatste woorden: “Viva Andalucía libre!” (Leve het vrije Andalusië). Hij werd vlak voor de Spaanse Burgeroorlog begon vanwege zijn afscheidingsideeën neergeschoten. In de ogen van zijn tegenstanders werd hij te belangrijk nadat hij door zijn aanhangers was aangewezen als toekomstige president van een onafhankelijk Andalusië.
Andalusische beweging
Blas Infante leidde de Andalusische Beweging, die gedurende de Tweede Republiek steeds belangrijker werd. Zijn hele leven stond in het teken van de regio. Hij schreef ruim vijftig werken met Andalusië als onderwerp. Ook schreef hij mee aan het ontwerp van het Statuut van Andalusië.
Groot hart voor zijn ’tierra’
Van jongs af aan voelde Blas Infante veel empathie voor de arme arbeiders op de landerijen van de grootgrondbezitters in de regio. “De meest vruchtbare bodem van Spanje levert geen banen. Terwijl de stieren vetter worden, lijdt het volk honger en wordt gedwongen haar geboortegrond te verlaten op zoek naar een beter leven. (…) Op dit schiereiland bestaan twee naties: Spanje in het noorden en Andalusië in het zuiden”, zo was een van zijn bekende uitspraken.
Verlossen
Blas Infante hield zoveel van zijn ’tierra’ dat hij niets liever wilde dat de regio te verlossen van de sociale en culturele problematiek door Andalusië onafhankelijk te maken van de rest van Spanje. In 1982 werd door de Andalusiërs – mede dankzij Infante’s inspanningen – unaniem de groen-witte vlag, het wapen en het volkslied (El Himno de Andalucía) aangenomen.
Hercules
Het wapen van Andalusië toont Hercules (de stichter van de stad Cádiz). Hij staat tussen twee zuilen en is vergezeld van twee leeuwen. De zuilen verwijzen naar de Zuilen van Hercules bij de Straat van Gibraltar, gevormd door de rots van Gibraltar en de berg Monsul aan Afrikaanse zijde. Samen vormen deze de overgang van de Middellandse Zee naar de Atlantische Oceaan. Het motto op het wapen is: ‘Andalusië voor zichzelf, voor Spanje en voor de mensheid’ (Andalucía, por sí, para España y para la Humanidad).
Vader des vaderlands
In 1983 werd Blas Infante postuum door het Andalusische Parlement erkend en geëerd als ‘padre de la patría Andaluza’: vader des vaderlands van Andalusië’. Daarmee werd hij voor eeuwig verankerd in de geschiedenis van zijn zo geliefde patria.
Festiviteiten
28 februari is voor veel Andalusiërs een vrije dag. Winkels zijn gesloten en andere activiteiten liggen stil. In de regionale hoofdstad Sevilla komen de van het regionale parlement samen en zingen het volkslied. Daarop volgt een benoeming van verschillende ‘hijos predilectos’ (favoriete zonen) en uitreikingen van verschillende medailles. Alle gemeenten in de regio besteden aandacht aan de dag. Er zijn muziekoptredens. Het volkslied wordt gezongen en omlijst door feestelijke activiteiten.