Van de 26 mogelijke besmettingen zijn er 13 door de Andalusische gezondheidsautoriteiten bevestigd, de andere wachten nog op de uitslag, 21 patiënten zijn opgenomen in ziekenhuizen, 9 daarvan liggen op de intensive-careafdeling. Het virus is al zeker vanaf 2003 actief in Andalusië, vooral in de natuurgebieden waar geen mensen wonen.
Eerste uitbraak met zoveel besmettingen
Deze informatie heeft Jordi Figuerola bekendgemaakt aan het Spaanse persbureau Efe. Figuerola is onderzoeker van het Biologisch Instituut Doñana (Estación Biológica de Doñana) in Sevilla en leider van een onderzoek naar epidemiologie en volksgezondheid van het biomedisch onderzoeksinstituut Centro de Investigación Biomédica en Red (CIBER). Daarnaast is hij ook gespecialiseerd in het door muggenoverdraagbare westnijlvirus, dat hij al sinds 2003 analyseert. Volgens de specialist is nog niet eerder een uitbraak met zoveel besmettingen waargenomen. De uitbraak van het virus in de Sevillaanse dorpen Coria del Río en La Puebla del Río is ook veroorzaakt door muggen. Beide dorpen liggen in de moerasgebieden van de rivier Guadalquivir.
Virus eerder vastgesteld
“Eerder werden al enkele gevallen van het westnijlvirus geconstateerd; een in Badajoz, in 2004, twee gevallen in Cádiz in 2010 en de drie meest recente gevallen in 2016 in de provincie Sevilla”, somt Figuerola op. Hij vervolgt: “We weten dat dit virus in ieder geval al vanaf 2003 heerst in Andalusië, voornamelijk in de onbewoonde natuurgebieden, en vanaf 2010 zijn er regelmatig uitbraken bij paarden geweest. Dit gebeurde in verschillende provincies van Andalusië; zoals Cádiz, Sevilla, Málaga en Huelva.”
Regen en quarantaine: perfecte omstandigheden voor de mug
De uitbraak dit jaar schrijft hij toe aan de zware regenval in het voorjaar en aan het feit dat de mensen, door de quarantaine, niet naar het platteland konden gaan. “Hierdoor is op veel plaatsen water blijven staan waar dat niet zou moeten, of op plaatsen die snel geleegd zouden moeten worden”, zoals niet afgedekte depots of containers. “Dat opgehoopte water zorgt voor ‘broedplaatsen voor muggen’ en deze zomer zijn er veel meer muggen zijn dan vorig jaar rond deze tijd”, aldus Figuerola.
Verschil in inzicht; inheemse of invasieve mug?
Dat deze uitbraak te wijten is aan een invasieve mug zoals de tijgermug of de ‘Aedes japonicus’, ofwel de Aziatische bosmug, een tropische muggensoort, wordt door Figuerola ontkracht. Wel bevestigt hij dat de ziekte in eerste instantie voorkwam bij paarden en pas later, in een paar gevallen, bij mensen. Hij benadrukt dat patiënten vaak niet weten dat ze besmet zijn met het virus. Slechts in een klein aantal gevallen heeft de patiënt ‘lichte koorts’, en slechts een ‘heel klein’ percentage krijgt hersenontsteking (encefalitis) of overlijdt, vervolgt Figuerola. Regiominister Aguirre, die de boodschap over de uitbraak van het virus ontving tijdens een persconferentie over Covid-19, meldde daarentegen dat de publieke gezondheidszorg voortaan volgens de nodige protocollen zal handelen om de strijd met de Aziatische bosmug, als overbrenger van dit virus, aan te gaan.
Muggenbroedplaats dicht bij huis
Volgens Figuerola zou de uitbraak in ieder geval het gevolg zijn van ‘inheemse muggen’, die daar leven waar ze kunnen steken. “Muggen waar we al jaren mee samenleven. En daar zijn er dit jaar simpelweg veel meer van dan dat zouden moeten zijn”, geeft hij aan. De ‘meest doeltreffende’ voorzorgsmaatregel is het vermijden dat water zich ‘dicht bij onze huizen’ kan ophopen, omdat ‘muggen die dit virus verspreiden, slechts een paar honderd meter vliegen, en geen grote afstanden kunnen vliegen.
Verwijder potentiële broedplaatsen
“De muggen die ons thuis steken, leggen hun eitjes daar in de buurt of in de huizen van buren in de nabije omgeving” herhaalt de onderzoeker, die opmerkt dat het ‘zeer belangrijk is om plekken waar water in staat, leeg te maken’. Bijvoorbeeld de emmers waarin het water van de airco wordt opgevangen, die wekelijks geleegd moeten worden. Dit is een typische broedplek voor muggen. Net als de schotels onder de plantenpotten, waar het water in blijft staan na het water geven. En op de plekken in de tuin waar het water stil staat, is het raadzaam om randen van kiezelsteen te plaatsen.
Virus komt van ver, vaak asymptomatisch
Dit virus komt van ver en is tientallen jaren geleden al met trekvogels meegekomen. Sinds die tijd ‘gaat het virus rond’ en bereikt het de mens doordat de muggen geïnfecteerd worden wanneer zij de vogels steken. Figuerola benadrukt nogmaals dat patiënten vaak niet weten dat ze besmet zijn met het virus. Hij concludeert: “Zolang het virus geen groot aantal mensen bereikt, weten we eigenlijk niet dat het er is, juist omdat de meeste mensen simpelweg niet ziek worden en er geen ziektegevallen worden vastgesteld.”