Jenny maakte het begin en de opkomst van het fenomeen ‘overwinteren in Spanje’ van dichtbij mee. De redactie van Andere Tijden stuitte op een interview met Jenny van der Loos dat ruim twee jaar geleden verscheen in het Nederlandstalige magazine Especial Life en kwam zo bij Jenny terecht. Jenny trommelde vervolgens haar voormalige collega’s op en samen brachten ze een aantal dagen door met de filmploeg van Andere Tijden en bezochten plekken aan de Costa del Sol die toen een sleutelrol speelden in het overwinteraarstoerisme.
In het interview vertelde Jenny honderduit over haar decennialange Costa del Sol-ervaring. Al reisleidster stond zij letterlijk aan de wieg van het massa-overwinteraarstoerisme naar het zuiden van Spanje. Reisorganisaties kwamen op het lumineuze idee om de hotels die in de wintermaanden leegstonden, voor zeer schappelijke prijzen te vullen met gepensioneerden uit het noorden van Europa.
De inmiddels 95-jarige vrouw woont al vijftig jaar in Benalmádena en weet nog haarscherp te vertellen over hoe het allemaal begon. Ze kwam hier in 1967 wonen na al een jarenlange ervaring als begeleider voor ondervoede kinderen die in Engeland van de hongerwinter kwamen herstellen, als nanny in kindertehuizen en uiteindelijk als crew op de Holland-Amerika-lijn. Na al die ervaring begon ze met haar toenmalige echtgenoot een snackbar in Sitges aan de Spaanse Costa Brava. Toen haar huwelijk eindigde solliciteerde ze als reisleidster voor Nespanda Tours in Spanje. Dit bureau verzorgde bejaardenreizen naar het zuiden.
Gepensioneerde Nederlanders ontdekten destijds dat ze de Nederlandse winter in Spanje konden ontvluchten voor een hele lage prijs. In de jaren zeventig bedroeg de AOW circa 470 gulden en konden mensen 51 dagen hier verblijven voor iets meer dan 250 gulden.
‘Ik moest die mensen bezighouden in de winter.’ Met bingo-avonden, klaverjassen, Sinterklaas vieren, dansen en shows zorgden Jenny en haar collega’s ervoor dat de overwinteraars zich niet ontheemd gingen voelen zo ver van huis. ‘Ik besloot ook excursies te organiseren het binnenland in’. Ook maakten ze dagexcursies naar Granada, Sevilla en Córdoba met hun toen al fameuze bezienswaardigheden. ‘Zonder de huidige snelwegen deden we er ruim vier uur over en waren al versleten als we aankwamen’, zegt Jenny.
‘Als vorsten aan de Costa’
Met haar werk haalde Jenny destijds regelmatig het Spaanse én het Nederlandse nieuws. Ze toont een interview met haar in de krant Sur van maart 1976. ‘10.000 Nederlanders deze winter naar de Spaanse zon’, kopt de krant van de Algemene Bond van Bejaarden uit oktober 1970, waarin Jenny’s toenmalige baas van Espanda Tours wordt geïnterviewd. De knipsels tonen hoe snel het is gegaan. Het AD van 31 oktober 1970 schrijft nog over ‘Reeds 1.000 bejaarden tekenden in voor overwintering’ en ‘De Costa del Sol verlengt het leven’ en een kop in het AD van ruim acht jaar later: ‘Als vorsten aan de Costa, 30.000 “Ollanders” overwinteren in Spanje’.
Snel gegaan
Jenny: ‘Het is ongelooflijk hoe het zich hier heeft ontwikkeld. Vroeger zag ik vanuit mijn flat allemaal land richting de bergen met geitenhoeders. Arroyo de la Miel was een heel klein dorpje. Hotel Triton beneden aan de kust was er al wel. Er was één straat en verder niets. Het was zo primitief allemaal.’ Nu kijk je vanaf Jenny’s terras uit over een zee van gebouwen, tot zover het oog strekt. Maar er is ook wel heel veel verbeterd hoor’, voegt Jenny optimistisch toe.
Andere Tijden over overwinteren aan de Costa del Sol
De aflevering ‘Stamppot in Spanje’ wordt aanstaande zaterdag 25 november uitgezonden om 21:20 uur op NPO 2. Zondag 26 november volgt nog de herhaling om 14:45. Andere Tijden is het geschiedenisprogramma van de NTR en de VPRO.
Lees hier het complete interview met Jenny van der Loos in Especial Life.