‘Conguito’, in het Nederlands ‘Congoleesje’, is een productnaam die in de huidige tijd en maatschappij de nodige weerstand oproept. Niet voor het eerst wordt in een burgercampagne deze racistische commerciële handel van Lacasa aan de kaak gesteld. Op Change.org werden binnen een paar dagen al meer dan duizend handtekeningen verzameld.
Na de gewelddadige dood van de Afro-Amerikaanse George Floyd afgelopen mei, is er wereldwijd aandacht gevraagd voor een grote gemeenschap die nog voortdurend gekwetst wordt door het welhaast vanzelfsprekende racisme in de maatschappij.
Conguito moet met pensioen
Na de BlackLivesMatter-demonstraties vinden de organisatoren van de burgercampagne het nu de hoogste tijd voor Lacasa om Conguito voorgoed met pensioen te sturen. Zowel de naam als de verschijning van de mascotte op de verpakkingen zijn niet meer van deze tijd. Om dezelfde reden is onlangs ook de Zwitserse multinational Nestlé gestopt met het Colombiaanse merk ‘Beso de negra’ (‘zoen van een negerin’). In Nederland werd vergelijkbaar snoepgoed onder de naam ‘negerzoenen’ verkocht door fabrikant van der Breggen, die in 2006 de naam wijzigde in Buys Zoenen.
Lacasa is een familiebedrijf dat werd opgericht in 1963, met vier fabrieken in Spanje, een in Portugal en een in Frankrijk met een jaaromzet van rond de 150 miljoen euro. In 1987 werd door een reclamebureau de naam ‘Conguito’ bedacht, die een halve eeuw na dato nog steeds door het bedrijf gehandhaafd én verdedigd wordt. De afbeelding van het mannetje is volgens een woordvoerder niets anders dan twee van de chocoladesnoepjes op elkaar die samen een ‘sympathieke mascotte’ vormen. Lacasa suggereert dat de afbeelding helemaal niets met welk mensenras dan ook te maken zou hebben. Het bewijs daarvan ziet de fabrikant in het feit dat er ook witte Conguito’s in de handel zijn.
Lacasa vindt mascotte sympathiek en niet racistisch
De campagne op Change.org vraagt Lacasa om publiekelijk een excuus jegens de gekleurde gemeenschap te maken wegens de stigmatiserende en racistische commercie van het bedrijf. Dat excuus gaat er niet komen. Lacasa is van mening dat de meerderheid van de mensen het snoepgoed associeert met plezier en positieve energie, en niet met racisme. “Als we de indruk zouden hebben dat ons product negatieve associaties oproept, zijn wij de eerste die daar verandering in zouden brengen. Wij menen oprecht dat onze mascotte iedereen onvoorwaardelijk respecteert en dat deze ook als zodanig door iedereen gezien wordt”, aldus Lacasa.
Journalist en activist binnen de Afrikaanse gemeenschap Lucía Asué Mbomio is van mening dat de figuurtjes op de Conguitoverpakking vooral grappig worden gevonden door de niet-gekleurde gemeenschap. Zelf was ze ooit lid van de facebookgroep ‘Op school noemden ze me Conguito’, en dat was allesbehalve grappig, vertelt ze. Mbomio begrijpt niet waarom Lacasa ontkent dat de mascotte een menselijke figuur representeert. In commercials spreekt de mascotte met een Afrikaans accent en heeft tot op de dag van vandaag dezelfde uiterlijke verschijning behouden. Daarbij verwijst de naam, Conguito, kleine man uit Congo, naar een land waar een van de ergste genocides heeft plaatsgevonden uit de recente geschiedenis.
Als Conguito in de eigen ogen van Lacasa een sympathieke mascotte blijft, kan de chocoladefabrikant zich wellicht het citaat van Darwin ter harte nemen: “Het zijn niet de sterkste of de slimste die overleven, maar diegene die zich het beste aanpassen aan een veranderde omgeving”.