Omdat die streaming platforms geld ontvangen van Europeanen dienen ze deze doelgroep ook te bedienen met meer Europese films en series om de audiovisuele industrie op het continent te beschermen. De richtlijn werd in 2018 goedgekeurd en geldt voor elk willekeurig streaming platform via welke films en series te bekijken zijn en dat een hoofdkantoor heeft in Europa. De deadline om aan de richtlijn te voldoen was 19 september.
Spanje is zo laat dat een datum voor de stemming niet eens kan worden geschat. Bronnen bij het ministerie van Economische Zaken melden dat het conceptwetsvoorstel ‘deze weken’ naar een openbare hoorzitting zal gaan zodat de houders van de betrokken rechten en belangen hun mening kunnen geven. ‘De geest van de richtlijn is om de productie aan te moedigen, en dat is goed’, stelt producent Gerardo Herrero die ook waarschuwt: ‘In Spanje is er een poging van de grote platforms om deze en andere verplichtingen te omzeilen. Er is een zeer sterke politieke druk’.
De formulering in de richtlijn van de Europese Commissie verwijst naar het aantal werken in een catalogus en niet naar het totale aantal minuten; een film telt als titel, net als een seizoen in een serie. Ook zou beter gedefiniteerd moeten worden wanneer een werk precies wordt beschouwd als een Europese productie.
Sommigen interpreteren dat de richtlijn al van toepassing is. Vanaf nu ‘moeten alle video-on-demand-platforms die beschikbaar zijn in Spanje (gevestigd in de EU) minimaal 30% van de Europese werken in hun catalogi aanbieden’, concludeert een studie uitgevoerd door La Screen Digital. Spaanse portalen van de audiovisuele sector voldoen nu al aan de nieuwe regelgeving, omdat een bestaande Spaanse wet op Audiovisuele Communicatie precies hetzelfde percentage oplegt aan in Spanje gevestigde platforms als nu bepaald wordt door de richtlijn.
De verandering is ingewikkelder voor de grote Amerikaanse bedrijven die in Europa opereren. El País vroeg Netflix, HBO en Disney + om het percentage Europese werken in hun programmering te noemen. In plaats van te komen met een cijfer, antwoordde HBO: ‘We zijn toegewijd aan onze verplichtingen met betrekking tot Europese inhoud zoals uiteengezet in de richtlijn. In de afgelopen jaren hebben we het oorspronkelijke productievolume van HBO Europe verdubbeld en produceren we onze eigen series in negen gebieden.’
Disney+ reageerde nooit en de communicatieafdeling van Netflix verzekerde dat men wacht op ‘nationale wetgeving om de omzetting uit te voeren’. Volgens Netflix is elke beoordeling nu voorbarig, aangezien de EC nog moet bepalen hoe het Europese quotum zal worden verantwoord.
Verantwoordelijkheid Netflix ligt in Nederland
De richtlijn bepaalt dat het land dat het hoofdkantoor van het streaming platform huisvest, verantwoordelijk is voor het controleren dat het platform voldoet aan de criteria in het algemeen in de EU en in elke nationale programmering in het bijzonder. Voor Netflix is dat Nederland. Net als Spanje heeft ook Nederland de regelgeving niet omgezet, zoals bijna de hele EU: alleen Duitsland, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk deden dat wel volgens een telling van de European Audiovisual Observatory.