Het recente bestedingspatroon van Spaanse gezinnen draagt bij aan het economische herstel dat het land sinds vier jaar beleeft. Zowel de werkgelegenheid als de gezinsuitgaven nemen gestaag toe. De lonen lijken echter achter te blijven in de crisisperiode.
Tijdens de crisis werd extra gespaard voor onverwachte uitgaven en het aflossen van de hypotheek. De schuld van de huishoudens is daardoor gedaald van tachtig naar zestig procent van het BBP. Banco de España laat zien dat gezinnen en bedrijven hun schulden aflossen. De laatste jaren gaat dat echter steeds langzamer.
Ook in Spanje is het rendement op sparen de laatste jaren historisch laag. In 2017 wordt ongeveer 6,1 procent van het beschikbare inkomen gespaard. Om de stijgende uitgaven te compenseren wordt er sneller een krediet afgesloten. De vraag naar kredieten wordt de laatste jaren steeds groter, zo schrijft El Blog Salmón. Banken willen altijd winst maken en brengen hun rente voor een consumentenkrediet naar acht procent.
De consumentenkredieten winnen het van de hypothecaire leningen
In 2017 werd 43.138 miljoen euro aan consumentenkrediet verstrekt aan Spaanse gezinnen. Het afgelopen decennium is dat bedrag niet zo hoog geweest. Misschien is het nog wel verrassender dat de waarde aan hypotheken in hetzelfde jaar lager was dan de waarde van de consumentenkredieten, namelijk 38.862 miljoen euro. Creditcards met mogelijkheid tot uitgesteld betalen en leningen voor andere doeleinden worden ook meegeteld in de waarde van consumentenkredieten.
Auto’s, nieuwe inrichting voor het huis, huishoudelijke apparaten en reizen. Dat zijn de doelen waarvoor deze kredieten veelal worden afgesloten.
Banken zetten massaal in op consumentenkredieten
De opgetelde schuld voor alle consumentenkredieten is de afgelopen drie jaar gestegen naar 174.000 miljoen euro. Voor de hypothecaire leningen gebeurt het tegenovergestelde: De aflossingen zijn hoger dan de nieuwe leningen. Daardoor daalt de opgetelde schuld aan hypotheken. In 2017 was het 520 miljard euro wat 2,4 procent minder is dan in 2016.
Oorzaken voor de stijging van het aantal consumentenkredieten:
- De massale liquiditeitsinjectie door de Europese Centrale Bank;
- Het vaststellen van de referentierentevoet op 0 procent;
- Het opleggen van sancties door de toezichthouder aan banken die geen lening verstrekken. Om deze reden stellen banken meer geld voor leningen beschikbaar.
Banken zetten graag een consumentenkrediet in vanwege de hoge rente. De gemiddelde rente ligt tussen de zeven en acht procent. Dat is ruim boven het rendement van de rest van de portefeuille van banken.
Uitgaven aan duurzame producten zijn echter nog niet op het niveau van voor de crisis. Bovendien is het economisch herstel gebaseerd op lage lonen. Lonen die bevroren zijn tijdens de crisis en sinds die tijd niet meer gestegen zijn.
De onzekerheid van de crisis ligt steeds verder achter ons. De consumptie is nu groter dan de groei van het inkomen. Dat komt voornamelijk door optimistische economische vooruitzichten, het gemakkelijker verkrijgen van financieringen en het aantrekken van de huizenmarkt.