Overkwalificatie, oftewel hoger zijn opgeleid dan nodig is om een functie te kunnen uitoefenen, nam in Spanje tijdens de eerste jaren van het economisch herstel (vanaf 2014) toe. De nieuw gecreëerde arbeidsplaatsen werden bezet door goed opgeleide werknemers die geen werk konden vinden dat aansloot bij hun profiel. In 2016 daalde het aantal overgekwalificeerden, maar nu stijgt dit aantal weer en komt het meest voor bij jongeren.
Kijkend naar de gehele arbeidsmarkt zonder onderscheid te maken op basis van leeftijd, is 53,9% van de werknemers in Spanje overgekwalificeerd, 42,5% beschikt over de juiste kwalificaties om zijn beroep uit te oefenen en 3,6% is onvoldoende gekwalificeerd voor zijn werk.
Mannen versus vrouwen
Op het gebied van geslacht is er altijd een kloof geweest van ongeveer 10% tussen mannen en vrouwen, waarbij de overkwalificatie voor vrouwen een groter probleem vormt. Deze tendens houdt aan: 49,3% van de mannelijke werknemers is voldoende gekwalificeerd terwijl dit bij de vrouwen 59,4% is.
Verschillen per sector
Er bestaan ook verschillen tussen de economische sectoren. In de bouwsector zijn opleiding en werk het best op elkaar afgestemd, hoewel ook hier 25% van de werknemers overgekwalificeerd is. Dit percentage is veel hoger in de winningsindustrie (mijnen, olie en gas) en in de professionele dienstverlening. Verder is in de transport- en communicatiesector een daling te zien in werkgelegenheid voor geschoolde werknemers.
Type arbeidscontract
Wat betreft de soort arbeidscontracten valt op dat er bij contracten voor bepaalde tijd een betere afstemming bestaat tussen scholing en functie. De overkwalificatie bij dit soort contracten is gedaald van 14,4% aan het eind van 2016 naar 4% aan het eind van het tweede kwartaal van 2018. Daar staat tegenover dat bij contracten voor onbepaalde tijd 98,5% van de banen niet goed is afgestemd op de werknemer.
Overkwalificatie in kaart gebracht
Om het profiel van de overgekwalificeerde werknemer in Spanje in kaart te brengen kan er ook worden gekeken naar de verschillen die bestaan tussen de regio’s. Het is opvallend dat onder de autonome regio’s met de hoogste overkwalificatiecijfers de regio’s zitten met lagere werkloosheidscijfers dan het landelijk gemiddelde, zoals Baskenland (59,4% aan overgekwalificeerden), Cantabrië (58%) of La Rioja (56,4%). Madrid ken het minst aantal overgekwalificeerden.
Met een verbetering van de economie en werkgelegenheid in de Balearen, Extremadura en de Canarische eilanden zag men hier ook een toename in overkwalificatie (stijgingen van respectievelijk 7,4%, 7,0% en 5,3% vanaf 2016). Navarra en Asturias daarentegen zijn erin geslaagd de overkwalificatiecijfers te laten dalen.