Dit feit wordt duidelijk weerspiegeld in de variaties die de niveaus van overheidsschuld van de verschillende landen laat zien tussen 2020 en 2021. Binnen Europa is het schuldniveau van Spanje het meest toegenomen als gevolg van de reactie op Covid-19. Concreet is de overheidsschuld tussen het eerste kwartaal van 2020 en de eerste drie maanden van 2021 met 26,2 procent gegroeid. De overheidsschuld bedraagt nu al 125,2 procent van het bbp, zo blijkt uit berekeningen van Eurostat.
In slechts twee landen groeide de staatsschuld meer het afgelopen jaar dan die van Spanje: Cyprus (+29,5%) en Griekenland (+28,6 %). Op deze manier gaven in eerste instantie zeer gewaardeerde maatregelen van de regering om de gevolgen van de pandemie het hoofd te bieden een sterke impuls aan de stijging van de schuld. Hieronder bijvoorbeeld de ERTE-regelingen of de buitengewone steun voor zelfstandigen wegens stopzetting van hun activiteit.
Na Spanje volgen Italië (+22,1%) en Portugal (+18%), terwijl de kleinste stijgingen werden waargenomen in Ierland (+1,7%), Zweden (+4,5%), Bulgarije (+5%), Nederland (+5,6%), Finland (+5,9%) en Luxemburg (+6%).
Spanje in top vijf
Aan het einde van het eerste kwartaal van 2021 overschreed de relatie tussen de overheidsschuld en het bbp in de Eurozone voor het eerst de 100%. De ratio kwam uit op 100,5% vergeleken met 97,8% aan het einde van het vierde kwartaal van 2020. In de EU steeg het aandeel van 90,5% naar 92,9%. Vergeleken met het eerste kwartaal van 2020 is de verhouding tussen de overheidsschuld en het bbp zowel in de eurozone (van 86,1% naar 100,5%) als in de EU (van 79,2% naar 92,9%) gestegen.
Het hoogste aandeel van de overheidsschuld in verhouding tot het bbp werd geregistreerd in Griekenland (209,3%), Italië (160,0%), Portugal (137,2%), Cyprus (125,7%), Spanje ( 125,2%), België (118,6%) en Frankrijk (118,0%) en de laagste in Estland (18,5%), Bulgarije (25,1%) en Luxemburg (28,1%).
Pensioenen zorgenpost
Het te verwachten geld uit de Europese herstelfondsen komt naar Spanje op voorwaarde dat de regering het aan Brussel toegezegde hervormingsplan uitvoert. Hieronder is een omvangrijke hervorming van het pensioenstelsel. Volgens economen is het economische effect hiervan een element dat een nieuwe schuldensprong voor Spanje zou kunnen veroorzaken.
De stijging van de overheidsuitgaven zou er volgens AIReF tot een schuldenvolume leiden dat dodelijk is voor de economie, ongeveer 165% van het BBP. Als er geen corrigerend element wordt ingevoerd voor uitgaven die verband houden met demografische evolutie zou de overheidsschuld volgens El Economista kunnen stijgen tot 175% van het bbp als gevolg van de hervormingen.