Het aantal zelfdodingen in Spanje is het dubbele van het aantal mensen dat om het leven komt in het verkeer, 13 keer meer dan het aantal moorden en 80 keer het aantal doden als gevolg van gendergeweld. Suïcide vormt de eerste niet-natuurlijke doodsoorzaak in Spanje. Bovendien liggen de zelfmoordcijfers in Spanje hoger dan in andere landen waar wel gebruik wordt gemaakt van geavanceerde preventiestrategieën. Elk jaar sterven meer dan 3.500 mensen als gevolg van zelfdoding.
Daarom hebben gezondheidmedewerkers, experts en nabestaanden eind februari hun stem laten horen in het parlement iin Madrid om deze zorgwekkende situatie aan de kaak te stellen. Volgens initiatiefnemer Íñigo Ali gaat het om een ‘staatszaak’.
‘Tijdens de 5 uur durende zitting hebben twee mensen zich het leven genomen, zijn vijf mensen opgenomen op de eerste hulp en waren nog eens veertig mensen van plan zelfmoord te plegen zonder dat verdere medische hulp vereist was’, zo verduidelijkte de voorzitter van de Spaanse Vereniging van Zelfmoordpreventie, Andoni Anseán. Volgens de psycholoog is vormt het nemen van preventieve maatregelen de enige manier om de situatie aan te pakken.
Ex-minister van Volksgezondheid Carmen Montón had in de vorige regering al eens een nationaal plan ter zelfmoordpreventie voorgesteld, dat toen niet werd goedgekeurd. ‘De autonome gemeenschappen hebben het probleem al erkend en opgetekend. Nu is het aan de regering om dit te doen’, aldus Andoni Anseán.
Sociale noodsituatie
De voorzitter van de Vereniging voor Onderzoek, Preventie en Interventie van Zelfdoding, Javier Jiménez, spreekt van een ‘maatschappelijke noodsituatie’ en beklemtoont het tekort aan getrainde professionals, waardoor alles overgelaten is aan vrijwilligers.
‘In 2012 stemden alle partijen ermee in een voorstel in te dienen, terwijl er nu, zeven jaar later, nog absoluut niets is veranderd aan de situatie, behalve dat 25.000 mensen zich het leven hebben ontnomen’. Jiménez bekritiseert de onwetendheid van overheden over het probleem en pleit voor het nagaan van de psychologische redenen die iemand ertoe aanzetten een einde te maken aan zijn leven.
Volgens José Luis Carrasco, psychiater en hoofd van de afdeling Persoonlijkheidsstoornissen in een Madrileens ziekenhuis, is zelfmoord een ‘psychisch gestoorde handeling’. Een psychische aandoening brengt groot leed met zich mee. De tijd voordat iemand zelfmoord pleegt wordt vaak gekenmerkt door ‘eenzaamheid, onbegrip en wanhoop’. ‘Deze problemen moeten worden opgenomen in het plan’.
Zes keer meer bij gokverslaafden
De voorzitter van de Spaanse Federatie Hulp bij Gokverslaafden, Máximo Enríquez, gaf aan dat de zelfmoordcijfers zes keer hoger liggen bij gokverslaafden en wijst op de exponentiële stijging van zelfdoding bij tieners tussen 12 en 17 jaar, die beginnen met gokken.
De vrijwillige crisistelefoon El Teléfono de la Esperanza ontving in 2018 40% meer telefoontjes die als thema zelfmoord hadden dan het jaar ervoor. De NGO is van plan binnen enkele maanden een crisislijn ter zelfmoordpreventie te lanceren, waarbij gespecialiseerde vrijwilligers in contact staan met andere diensten zodat er een meer doeltreffende dienstverlening kan worden geboden.
Als te nemen maatregelen denkt men aan het beter opleiden van gezondheidspersoneel op het gebied van zelfmoord, potentiële slachtoffers beter volgen en steunen vanuit de samenleving, het proberen via het gezondheidssysteem mensen met zelfmoordgedachten eerder op te sporen en te behandelen, het introduceren van een politiek beleid rond alcohol, het beperken van toegang tot bepaalde middelen die worden gebruikt bij zelfdoding en betere informatievoorziening rond dit onderwerp in de media.
Het nummer van de Teléfono de la Esperanza (telefoon van de hoop) is (+34)717 003 717 en het telefoonnummer van de Teléfono contra el Suicidio (telefoon tegen suïcide) is (+34) 910 380 600.