Nog maar twee weken na het intreden van de nieuwgevormde regering in Italië is de Spaanse minister van Binnenlandse Zaken Fernando Grande Marlaska in gesprek gegaan met zijn Italiaanse collega Lucianna Lamorgese. Het verzoek kwam per brief van Lamorgese. De ontmoeting tussen de twee maakte een einde aan de radiostilte die meer dan een jaar duurde.
Verbeterde relatie tussen Spanje en Italië
De Spaanse minister had geen enkele keer contact met zijn voormalige Italiaanse collega Matteo Salvini. Van geen van beiden kwam een initiatief voor samenwerking in belangrijke maatschappelijke kwesties, zelfs niet toen het migrantenschip Aquarius in juni dit jaar op zee moest blijven dobberen totdat er een knoop was doorgehakt over de verdeling van de aangekomen migranten. Nu er in Italië een nieuwe regering is aangetreden, biedt dat volgens Marlaska perspectief op een vruchtbare samenwerking voor de oplossing van het migrantenprobleem.
Geen pact met Duitsland en Frankrijk
Beide ministers kunnen zich vinden in het voorstel van de EU om een automatisch systeem in werking te stellen voor de herverdeling van migranten die per boot aankomen in de landen rond de Middellandse Zee. Italië zoekt daarnaast echter ook een bilaterale samenwerking met Frankrijk en Duitsland. Marlaska heeft tijdens zijn ontmoeting met Lamorgese echter laten weten dat Spanje geen bijdrage zal leveren aan het voorstel van Frankrijk en Duitsland om gezamenlijk zorg te dragen voor de opname van migranten die via de Middellandse Zee Europa binnenkomen. De Middellandse Zee kan volgens Marlaska “niet worden verkaveld” en bovendien mag de EU-solidariteit zich niet beperken tot de migranten die door humanitaire organisaties gered worden op zee. “Het is niet juist om onderscheid in migranten te maken”, aldus de minister.
In 2018 kwamen de meeste migranten via de Middellandse Zee aan in Spanje. Dat waren er bijna 60 duizend. Hoewel dat aantal dit jaar is gehalveerd, worden er nog steeds meer dan drie keer zoveel migranten in Spanje opgenomen dan het aantal migranten dat aankwam in Italië. Griekenland heeft inmiddels al om hulp gevraagd omdat het land het aantal migranten niet meer aankan; dit jaar bereikten meer dan 38 duizend mensen dit land via de Middellandse Zee.
Net als Marlaska vindt Lamorgese dat de oplossing van het migrantenprobleem bij de EU ligt, maar tegelijkertijd ziet zij mogelijkheden in een pact met Duitsland en Frankrijk. Aanstaande maandag vindt er in Malta een overleg plaats tussen de ministers van Binnenlandse Zaken van Italië, Malta, Duitsland en Frankrijk en de Europese minister van Migratie, Binnenlandse Zaken en Burgerschap Dimitri Avramopoulis. Samen zullen zij de mogelijkheid bespreken voor een verdelingssysteem, zonder dat er sprake is van een migrantenblokkade op de Middellandse Zee. Spanje en Griekenland, de twee landen waar sinds het vorig jaar de meeste migranten aankwamen, zijn niet uitgenodigd voor deze bijeenkomst.
De nieuwe Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken, die al 40 jaar verbonden is aan dit ministerie en veel ervaring heeft met het migrantenthema, opende in tegenstelling tot Spanje wel de dialoog met Frankrijk en Duitsland. In Italië is het aantal migranten dat aankomt per boot het afgelopen jaar met 70% gedaald. Toch probeert ze Europa urgent tot een oplossing te laten komen. Daarmee wordt de propaganda van haar voorganger Matteo Salvini enigszins geneutraliseerd.
De Franse president Macron heeft afgelopen woensdag tijdens een bezoek aan Rome laten weten vertrouwen te hebben in de implementatie van een automatisch herverdelingssysteem waarbij sancties worden opgelegd aan de landen die niet aan de regels voldoen.