Volgens huizenwebsites Idealista en Fotocasa is er geen sprake van het opdrijven van de huurprijzen, maar zijn ze nog altijd in afwachting van een officiële huurprijsindex van de overheid die tot dusver nooit tot stand is gekomen. Wel geven zij toe dat door de onderhandeling tussen verhuurder en huurder de prijzen in de huidige markt fors hoger kunnen worden. Dat verklaart echter nog steeds de grote discrepantie niet die er bestaat tussen de officiële registratie en de daadwerkelijke huurprijs.
Geen huurindex door overheid gedefinieerd
In een recente wetswijziging omtrent huisvesting van het ministerie van Ruimtelijke Ontwikkeling is geregeld dat aan de overheid bekend moet worden gemaakt hoe hoog de borgsom is die verhuurders van huurders ontvangen. Aan de hand van deze gegevens, samen met gegevens van de Belastingdienst en het Kadaster, moet nog een index worden vastgesteld als referentie voor woninghuurprijzen. Echter, niet voor alle autonome regio’s is deze regel verplicht gesteld.
De noodzaak van een dergelijke index is inmiddels wel duidelijk, de invoering ervan heeft alleen op zich laten wachten. In 2017 werd al door het bovengenoemde ministerie een toezegging gedaan een huurprijsindex te definiëren. Dat kwam echter nooit van de grond. De huidige regering wil nu een einde maken aan een situatie die moeilijk te verklaren valt, namelijk een gebrek aan officiële gegevens van huurprijzen in Spanje.
Huurindex niet laten bepalen door particuliere bedrijven
Over hoe de officiële huurindex moet worden toegepast in de praktijk zijn de partijen het nog niet eens. Zo kan deze bijvoorbeeld worden ingezet om verhuurders die zich hieraan houden een beloning uit te keren of om periodieke huurverhogingen aan banden te leggen. Hoe dan ook is het noodzakelijk om officiële informatie over woninghuurprijzen vast te leggen en dit niet, zoals nu het geval is, over te laten aan particuliere bedrijven als Idealista of Fotocasa.
Opvallend is het huurprijsverschil in de provincie Barcelona: volgens het ministerie van Ruimtelijke Ontwikkeling bedraagt de huurprijs hier 9,6 euro per vierkante meter; Fotocasa geeft een gemiddelde huurprijs van 14,1 euro en Idealista van zelfs 14,6 euro per vierkante meter. Dat is een verschil van 52%. Op de Balearen is het verschil zelfs nog groter, volgens het ministerie kon je hier in 2018 een huis huren voor 7,9 euro per vierkante meter, in werkelijkheid kostte dat via Fotocasa of Idealista bijna 57% meer.
“De huurprijzen worden niet door ons vastgesteld, maar door de adverteerders, de huiseigenaren die hun woning aanbieden brengen de prijs omhoog of omlaag”, zegt Fernando Encinar van Idealista. “Het lijkt mij toch onmogelijk dat wij de prijzen zouden ‘opblazen’ in een onderhandeling waar wij geen deel van uitmaken”, voegt hij eraan toe.
Huurindex als maatregel voor huisvestingsprobleem
Het ministerie van Ruimtelijke Ontwikkeling heeft een enquête gehouden onder de Spaanse burgers om informatie te krijgen over hoe zij vinden dat de huurprijs ingezet kan worden om het huidige huisvestingsprobleem op te lossen. 80% geeft hierbij aan veel belang te hechten aan zaken als een grotere juridische zekerheid, het creëren van woningparken in de publieke sector en het invoeren van huursubsidies of andere belastingvoordelen om de huur mogelijk te maken.