Bij de sluiting van boekjaar 2018 wachtten mkb’ers en zelfstandigen nog op een bedrag van in totaal meer dan 60 miljard euro. Voor dat bedrag is de wettelijk vastgestelde maximale betalingstermijn van 60 dagen door grote Spaanse bedrijven overschreden.
Geen sancties voor grote bedrijven
Al vijftien jaar lang is er in Spanje sprake van een onopgelost probleem. Toen in 2004 een wetsvoorstel werd goedgekeurd met maatregelen ter bestrijding van betalingsachterstand werden daarin geen sancties opgenomen in geval van overschrijding van de betalingstermijn. Ook toen de wet in 2010 werd herzien, bleven sancties op overtreding achterwege. In de wet is alleen een rente van maximaal 15% op jaarbasis vastgelegd en een vergoeding voor de gemaakte incassokosten. Omdat dit alleen van toepassing is bij facturen met een bedrag van meer dan 30 duizend euro, is deze maatregel in de praktijk maar zelden toepasbaar.
Btw-regeling verergert situatie
Mkb’ers en zelfstandigen komen mede in de problemen omdat zij zelf btw moeten afdragen aan het einde van ieder kwartaal, terwijl de facturen uit die periode nog niet zijn voldaan. Om het bedrijf draaiende te houden worden hiervoor vaak leningen afgesloten of worden bedrijfsactiviteiten afgestoten en met financiële instellingen afspraken gemaakt over de betaling van de facturen, middels het zogeheten ‘conforming’.
De grote bedrijven kunnen op hun beurt de btw aftrekken nog voordat ze deze zelf hebben betaald. Dit werkt het in stand houden van de achterstallige betalingen nog meer in de hand. Bovendien ontduiken ze de 15% toeslag voor het overschrijden van de betalingstermijn omdat de leveranciers door de gebrekkige wetgeving hier niets tegen kunnen doen.
Toename aantal faillissementen
De gevolgen van de betalingsachterstand voor het mkb en zelfstandigen zijn groot. Volgens gegevens van de Sociale Dienst en de Kamer van Koophandel in heel Spanje is er al meer dan een jaar sprake van een toename in de faillissementen. Met de gebrekkige wetgeving, de ruime betalingstermijnen en de huidige betalingsachterstanden ziet het ernaar uit dat dit in de toekomst nog verder zal toenemen.
De betalingsachterstanden zijn het grootst bij de Ibex-35 bedrijven die het afgelopen jaar gemiddeld 169 dagen voorbij lieten gaan voordat ze tot betaling overgingen van hun facturen. Dat is bijna drie keer zo lang als de vastgestelde betalingstermijn. Enkele van deze grote bedrijven gingen zelfs pas na 200 of 300 dagen over tot betaling.
Geen prioriteit voor politieke partijen
Aan de golf van faillissementen onder mkb’ers en zelfstandigen lijkt met de nieuwe verkiezingen nog geen einde te komen. Voor de meeste politieke partijen is dit geen urgent agendapunt. Alleen Unidas Podemos en Ciudadanos hadden dit thema in hun programma opgenomen bij de verkiezingen in april van dit jaar.