Tussen 2007 en 2013 steeg het werkloosheidscijfer naar ongekende hoogte, met name voor de leeftijdsgroep onder de 35 jaar: 57% van de jongeren tot 25 jaar was werkloos in 2012. Volgens cijfers van Eurostat vertrokken 87 duizend hoogopgeleide jongeren tussen 2007 en 2017 naar het buitenland in de hoop daar werk te zullen vinden.
Ondanks dat Spanje nog steeds een van de EU-landen is met de hoogste werkloosheid onder hoogopgeleiden (8,4% bij een Europees gemiddelde van 3,9%) bieden autonome regio’s deze talentvolle jongeren nu de kans om, tegen een financiële vergoeding van de reis- en verhuiskosten, terug te keren. De deelregering van Aragón biedt aan om naast de onkostenvergoeding van maximaal 3000 euro ook de eerste maanden huur en psychologische begeleiding voor haar rekening te nemen.
De jongeren die destijds kozen voor een carrière in het buitenland zijn nu voor Spaanse bedrijven waardevolle werknemers met internationale ervaring en kennis van een vreemde taal. Zij moeten de vacatures die, ondanks de werkloosheid, nog openstaan gaan opvullen.
Terug voor familie en klimaat
Van de 2,5 miljoen Spanjaarden die in het buitenland wonen, verblijven er 1,5 miljoen in Amerika en nog eens een miljoen in Europa. De motivatie voor deze geëmigreerde Spanjaarden om terug te keren naar eigen land is doorgaans niet gerelateerd aan werk, maar vindt voornamelijk plaats door heimwee naar of de noodzaak van zorg voor familie of voor het aangename Spaanse klimaat.
Terugkeerplan
Het ministerie van Werkgelegenheid heeft een programma gemaakt om te analyseren wat deze jongeren nodig hebben op het moment dat ze terug zijn in Spanje. Onderdeel van het programma is het platform Volvemos dat door een aantal geëmigreerde jongeren zelf is opgezet. Al bijna 1200 jonge Spanjaarden die nu werkzaam zijn buiten Spanje maar van plan zijn om terug te komen, hebben zich op dit platform geregistreerd.
In maart van het vorig jaar gaf het ministerie groen licht voor het zogeheten Plan de Retorno waarvoor een budget van 24 miljoen euro werd vrijgemaakt, in samenwerking met andere ministeries en 60 Spaanse bedrijven. In het plan is opgenomen dat alle autonome regio’s zich moeten inspannen om het talent dat nu in het buitenland werkzaam is, terug te halen naar Spanje. Volgens Volvemos hadden de regio’s Andalusië, Murcia en de Canarische Eilanden nog geen enkele maateregel getroffen om de terugkeer aantrekkelijk te maken. In de regio Castilla-La Mancha daarentegen zijn dankzij het plan al 312 jonge talenten teruggekeerd naar hun eigen land. Van alle jongeren die naar Spanje zijn teruggekeerd, had 90% een baan in het buitenland.
Minister van Wetenschap en Universiteiten Pedro Duques heeft toegezegd een plan in werking te stellen om de brain drain uit Spanje tegen te gaan en hoogopgeleide Spaanse jongeren terug te halen. Daarvoor zegt de minister een budget van tussen de 700 miljoen en 1 miljard euro nodig te hebben.