Dit vonnis zal mogelijk grote gevolgen hebben voor de Spaanse en de Europese migratiewetgeving. Het gaat hier om een zogeheten pushback, het direct terugsturen van aangekomen vluchtelingen zonder hen een kans te geven asiel aan te vragen of medische hulp te bieden in het land van aankomst. Het EHRM deed de uitspraak in de zaak van twee Afrikaanse migranten die in 2014 in Melilla aankwamen en direct door de Spaanse autoriteiten werden teruggestuurd.
Herziening van eerste vonnis uit 2017
In 2017 deed het EHRM al uitspraak in deze zaak en was toen van mening dat Spanje met de pushback van de Afrikaanse immigranten inbreuk had gemaakt op de afspraken uit het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens. Nu luidt het vonnis, waar geen beroep meer tegen kan worden aangetekend en unaniem werd aangenomen, dat Spanje zich met de pushback niet schuldig heeft gemaakt aan schending van verdrag.
Uitzetting is gevolg van eigen vrijwillig handelen
Volgens het vonnis van afgelopen donderdag van het Europees hof zijn de immigranten uit vrije wil in een illegale situatie terechtgekomen toen ze op 13 augustus 2014 zonder autorisatie de omheining van de Spaanse enclave zijn binnengedrongen. Op verzoek van de Spaanse overheid bogen zich zeventien rechters opnieuw over deze zaak. Die kwamen nu dus tot een ander besluit, namelijk dat de betrokken immigranten vrijwillig de bestaande legale procedures voor toetreding tot het land niet hebben gevolgd en dat derhalve de arrestatie door de Guardia Civil en de daaropvolgende pushback het gevolg is van hun eigen handelen.
Bij de uitspraak uit 2017 werd het niet volgen van de legale procedure door de immigranten niet in overweging genomen, maar was het vonnis gebaseerd op de wijze waarop de betrokken personen werden teruggestuurd. De Spaanse overheid werd destijds niet veroordeeld voor het schenden van de rechten van de mens, maar moest de twee migranten wel een schadeloosstelling van ieder 5000 euro betalen.
Toenmalige oppositie nu aan het roer
Om te voorkomen dat de aanvankelijke uitspraak van het EHRM precedenten zou scheppen of van invloed zou zijn op toekomstige pushbacks, besloot de regering van Mariano Rajoy tegen de uitspraak in beroep te gaan. Echter, nu de zaak opnieuw in behandeling is genomen en de toenmalige regering van Rajoy alsnog in het gelijk is gesteld, staat de socialistische Pedro Sánchez aan het roer die zich destijds fel tegen het uitvoeren van de pushbacks uitsprak. Sánchez besloot het hoger beroep door te laten gaan en het definitieve vonnis van het EHRM af te wachten om daarna een eventuele wijziging of afschaffing van deze controversiële praktijk door te voeren. Nu dit door het Europees Hof niet als schending van de rechten van de mens wordt gezien, is het zeer de vraag wat het huidige Spaanse kabinet in de toekomst met het direct terugsturen van immigranten zal gaan doen.