Dat de klimaatverandering vergaande gevolgen heeft voor onze leefomgeving is bekend. Voorbeelden hiervan zijn het stijgende zeeniveau, uitstervende diersoorten of extreme weersomstandigheden. Wetenschappers doen al jaren onderzoek naar mogelijkheden om onze ecologische voetafdruk te verminderen. Zo probeert men ook de voedselproductie minder milieubelastend te maken.
CO2-voetafdruk
De CO2-voetafdruk benoemt de hoeveelheid vrijgekomen koolstofdioxide (CO2) die de oorzaak is van de globale opwarming en daarmee de klimaatverandering. Dit wordt uitgedrukt in kilo CO2-equivalent. Eén CO2-equivalent staat gelijk aan het effect dat de uitstoot van 1 kg CO2 heeft.
Onderzoek
Het universitair ziekenhuis en de universiteit van Huelva deden samen met de universiteit van Castellón onderzoek naar de impact die de Spaanse keuken heeft op het milieu. In het Juan Ramón Jiménez ziekenhuis in Huelva werden 448 middagmaaltijden en 448 avondmaaltijden uit verschillende seizoenen geanalyseerd. In het onderzoek is bij de samenstelling van de menu’s uitgegaan van een gemiddelde dagelijkse behoefte van 2.000 kcal.
Bij de gerechten zaten enkele heel typische streekgerechten zoals gazpacho (koude tomatensoep uit Andalusië), pisto manchego (soort ratatouille uit de regio Murcia en La Mancha), paella (rijstgerecht uit Valencia) of puchero (stoofpotje uit Andalusië en de Canarische Eilanden). De meeste gerechten zouden echter in elk willekeurig Spaans restaurant, schoolkantine of gezin geserveerd kunnen worden. Naast de mediterrane gerechten, werden ook 17 andere soorten voeding geanalyseerd, zoals bij bepaalde diëten voorgeschreven lichtverteerbare zachte voeding, vloeibaar voedsel, eiwitrijke en eiwitarme gerechten.
Mediterrane keuken
De mediterrane keuken is ontzettend gevarieerd en kent grote verschillen per regio. Behalve de typische kruiden zoals basilicum, saffraan, tijm, oregano en rozemarijn wordt er ook veelvuldig knoflook toegevoegd en is het gebruik van olijfolie onontbeerlijk. Andere kenmerkende hoofdbestanddelen zijn de vele groenten (zoals aubergines, courgettes, artisjokken, uien en tomaten), peulvruchten (zoals kikkererwten, linzen en witte bonen), rijst en pasta’s. Als eiwitbron dienen vooral vele soorten vis, schaal- en schelpdieren (waaronder zalm, tonijn, sardienen, forel, zeetong, zeeduivel, garnalen en inktvis), allerlei soorten kaas, worst en ham. Bij een mediterrane maaltijd ontbreekt uiteraard ook nooit een goed glas wijn.
Grote verschillen
Tijdens het onderzoek werden gegevens bijgehouden van de verschillende, grotendeels in Spanje geteelde, gekweekte en geproduceerde, ingrediënten. In Spanje bleek de gemiddelde CO2-equivalent van dit voedsel te liggen op 5,08 kg CO2e, terwijl dat in Engeland 7,4 kg CO2e en in Amerika zelfs 8,8 kg CO2e is.
Oorzaak
Hoogst waarschijnlijk is de CO2-voetafdruk van de Spaanse keuken zo laag doordat in Spanje relatief weinig rundvlees wordt gegeten. De productie van rundvlees is een van de meest milieubelastende. Groente en fruit worden veel genuttigd in Spanje en hebben juist weinig effect op de CO2-uitstoot. Zodoende blijken de Spaanse eetgewoonten niet alleen gezond te zijn, maar ook milieuvriendelijk.