Spanje is de op één na grootste legale producent van papaver in de wereld. Het is ook het land dat de eerste officiële verongelukte telt door de papaverteelt. De opiumhandel in Spanje wordt nog omgeven door geheimzinnigheid.
Italiaanse toerist dood
De forensisch medewerker herinnert zich de zaak nog goed. Ze weet nog hoe het lichaam gevonden werd. Midden in de papaverakkers lag Pascuale. De 32-jarige Italiaan probeerde met twee andere vrienden stiekem de drugs uit de papaverplanten te krijgen. De patholoog-anatoom fotografeerde het zware gereedschap dat onder het lichaam gevonden werd. Daarmee hadden ze de zaaddoos ingekerfd om de melksap te verkrijgen. Hieruit wordt de opium gewonnen.
Grote speler
Het is niet algemeen bekend, maar Spanje is een grote speler op het gebied van de opiumteelt. In 2015 was 13.000 hectaren aan papaverakkers. Alleen Australië produceert meer. De legale opiumteelt is in opmars vanwege de groeiende vraag naar pijnstillers. In Spanje is deze teelt echter nog omgeven van geheimzinnigheid.
Er is maar één bedrijf dat de teelt en de export van het product in Spanje beheert. Als een boer papaver zou willen verbouwen, heeft hij eerst toestemming nodig van het Ministerie van Landbouw.
Thebaïne
In Spanje richt men zich voornamelijk op de papaver die zorgt voor thebaïne (paramorfine), hiervan worden veel pijnstillende medicijnen gemaakt. De teelt van de papaver wordt volledig gecontroleerd door het bedrijf Alcaliber. Op de website prijst het bedrijf zich aan als de grootste morfineproducent ter wereld. In 1973 kreeg het daartoe al de goedkeuring van de Spaanse overheid. Alcaliber maakt deel uit van Grupo Torreal.
Het Spaanse Ministerie voor Volksgezondheid is erg terughoudend met informatie over de papaverteelt. De akkers bevinden zich in Andalusië, Castilla-La Mancha, Castilla y León, La Rioja en Baskenland, maar de exacte locaties zijn geheim. Deze staan onder speciaal toezicht van de politie. Zij beveiligen ook het transport van de oogst en de grondstoffen.
Sterfgeval
De dood van de Italiaan Pascuale op de avond van 25 juni 2009 kreeg ook geen grote bekendheid. Volgens het politierapport kreeg hij stuiptrekkingen en hield vervolgens op met ademen. Zijn twee vrienden renden naar de dichtstbijzijnde weg en waarschuwden een voorbijganger, die weer de politie belde. Het was een ongeluk door de inname van opium, volgens de patholoog-anatoom. De Italiaan was drugsverslaafd en volgens zijn vrienden leed hij aan epilepsie. Het gerechtshof van Albacete deed onderzoek naar de zaak en sloot deze vier maanden later. Niemand, behalve zijn naasten, wisten van een sterfgeval op het platteland door opium.
Publicatie
En niemand zou er vanaf weten als forensisch medewerker María Antonia Martínez niet in de zaak geïnteresseerd was geraakt. Ze was de zaak, die in juni 2009 op haar bureau terecht kwam, nooit vergeten. Zeven jaar later publiceert het academisch tijdschrift Forensic Science International een artikel over het sterfgeval.
Nieuwe testen
In Afhanistan, Iran en andere landen, waar de illegale opiumteelt overheerst, komen veel vergiftigingen voor, inclusief sterfgevallen. Het is in Pakistan één van de meest voorkomende reden voor ziekenhuisopnamen van kinderen. In het westen zijn de ongelukken door opiumvergiftiging schaars. Martínez en twee andere collega’s voerden nieuwe testen uit op de monsters die ze bewaard hadden en ze ontdekten restjes van thebaïne, morfine en codeïne, wat natuurlijke bestandsdelen zijn van opium. Daarnaast werden ook sporen aangetroffen van andere drugs, zoals cocaïne, cannabis en ethanol. Doodsoorzaak: gebruik van meerdere drugs tegelijkertijd. Met name de aanwezigheid van morfine en thebaïne is giftig en zeer gevaarlijk.
Kamperen
Zo nu en dan komt het voor dat er mensen worden ontdekt in de papavervelden en dan met name in het zuiden van het land. De politie bevestigt dat ééns in de zoveel tijd personen worden opgepakt die op zoek zijn naar de teelt van opium en de melksappen uit de bloem proberen te halen. Het zijn vaak Fransen of Italianen die in de buurt kamperen of zelfs verborgen tussen de papaverplanten op de akkers staan.