Beelden van Spaanse politieagenten die weerloze burgers met rozen in hun hand op weg naar de stembus hardhandig probeerden tegen te houden gingen de wereld over. Ze zaaiden nog meer verdeeldheid dan die er al was, zowel binnen Catalonië als daarbuiten tussen voor- en tegenstanders van het referendum én van een mogelijk onafhankelijk Catalonië. Bij alle opstootjes en confrontaties raakten volgens de medische hulpdiensten bijna 900 mensen gewond.
De Spaanse regering kreeg veel kritiek naar aanleiding van het politieoptreden, maar bleef en blijft bij het standpunt dat de Catalaanse separatisten zich aan de wet moeten houden. De politie handelde niet in opdracht van de regering in Madrid, maar in opdracht van het Spaanse opperste gerecht, dat het referendum had verboden. De Catalaanse regering organiseerde de illegale volksraadpleging immers buiten alle officiële staatsrechtelijke en juridische kaders om.
Onrust onder bedrijven in Catalonië
De onrust onder bedrijven en ondernemers in Catalonië nam naar aanleiding van de gebeurtenissen toe. Op sociale media lieten Nederlandse ondernemers in Catalonië al weten dat orders waren gecanceld en klanten zich terug begonnen te trekken. In de week na het referendum kondigden ook diverse grote bedrijven aan hun hoofdkantoren uit Catalonië naar andere Spaanse regio’s te verplaatsen. Zes hiervan maken deel uit van de Spaanse beurs IBEX-35: de banken Caixabank en Sabadell, telecombedrijf Celmex, Gas Natural, infrastructuurbouwer Abertis en vastgoedbdrijf Inmobiliaria Colonial. Naast deze bedrijven vertrok ook onder meer biermerk San Miguel, chemiebedrijf Oryzon en Spanje’s grootste mediabedrijf Grupo Planeta.
Beurzen reageren op actuele gebeurtenissen
InSpanje.nl wil weten of dit nieuws nog gevolgen heeft voor de financiële markten en de Spaanse beurs en ging daarvoor te rade bij Taco te Gussinklo van beleggersbank Alex Spanje. Zoals bij alle grote gebeurtenissen in de wereld reageerden volgens Taco ook nu de beurzen. De IBEX-35 sloot op de vrijdag voor het referendum op 10381,50 en opende op maandag 2 oktober op 10262,30. ‘Dat is een dik procent lager’, zegt Taco. Die dalende trend zette door naar donderdag 5 oktober, toen hij sloot op 9.922 als laagste punt. Maar nadat de Europese Unie en Duitsland lieten weten aan de kant van de Spaanse regering te staan, opende de beurs op vrijdag 6 oktober weer op 10.250, net zoals een week eerder.
Oryzon
‘Op 4 oktober waren er wel letterlijk klanten die wilden inspelen op een positieve koersontwikkeling’, zegt Taco. ‘Direct na de bekendmaking van de verhuizing van chemiebedrijf Oryzon, werden we in de ochtend gebeld door iemand die dat fonds wilde kopen vanuit de verwachting dat het nieuws van vertrek positief zou uitpakken’. Dinsdag 3 oktober sloot het aandeel Oryzon op 1,79 en opende woensdag op 1,93 om vervolgens door te schieten naar 2,39. ‘Dat betekent dat er binnen een dag 60 cent tussen zat’, aldus Taco. Vervolgens viel het aandeel naar 1 euro om (woensdag) weer op 1,88 te staan, dus min of meer terug bij waar het stond.
Beurs houdt niet van verrassingen
Taco: ‘Bedrijven die verhuizen geven daarmee eigenlijk een signaal af aan hun aandeelhouders en klanten. Die hebben namelijk baat bij stabiliteit, vertrouwen en rust. De economie en de beurs houden niet van verrassingen en daar spelen die bedrijven dus op zo’n manier op in. Hun vertrek uit Catalonië geeft een betere garantie op stabiliteit op langere termijn, dan een besluit om er te blijven zou doen. We merken ook, zoals dat wel vaker gebeurt bij grote actuele gebeurtenissen, dat mensen geen zin hebben in onzekerheden bij hun Spaanse bank en daarom hun geld liever weer onderbrengen bij een vertrouwde Nederlandse bank, zoals Alex’, gaat Taco verder. ‘Dus de beslissing om uit die onzekerheid te stappen heeft nu op korte termijn positief uitgepakt’.
Drie typen beleggers
Schommelingen zoals die van de afgelopen dagen zijn volgens Taco aan de orde van de dag op de beurs en daar spelen sommige beleggers natuurlijk op in. ‘Als je een en ander op langere termijn bekijkt, vormen het slechts wat rimpelingen in een over het algemeen stijgende koers van de Spaanse beurs sinds 2016. In dit verband zijn er drie typen beleggers te onderscheiden’, aldus Taco. ‘Allereerst de belegger uit het voorbeeld van Oryzon. Dat is iemand die heel gericht met individuele aandelen werkt. Dan heb je op de tweede plaats iemand met gespreide beleggingen. Die verkoopt bijvoorbeeld de helft van een aantal aandelenposities en om die later eventueel weer goedkoper terug te kopen. Tot slot zijn er beleggers die besluiten helemaal niets te doen en ervan uit gaan dat het allemaal wel weer over zal waaien.’
Toespraak Puigdemont
Na de toespraak van Puigdemont op dinsdagavond, waarin hij Catalonië onafhankelijk verklaarde, maar toch ook weer niet, om zo nog wat tijd te winnen om een dialoog aan te gaan met de Spaanse overheid, stegen de koersen op woensdag weer, ondanks dat de beurs over de hele linie in de afgelopen twee weken is gedaald. ‘De beurs is ruim een procent omhoog gegaan ten opzichte van gisteren, terwijl hij gisteren een klein procent was gedaald’, zo voegt Taco toe en noemt als voorbeeld de Sabadell bank. Dat aandeel sloot op vrijdag 29 september op 1,76 en opende op maandag op 1,72 en op donderdag 5 oktober op 1,52. Taco: ‘Dat is een behoorlijk verschil, van 14%.
Nog geen stabiele situatie gecreëerd
Schommelingen als deze zullen nog wel even voortduren aangezien er nog geen stabiele situatie is gecreëerd. Het is voor bedrijven nog niet duidelijk hoe het verder gaat. Woensdag zette premier Rajoy de deur open om artikel 155 van de Spaanse grondwet in werking te laten treden. Hiermee zou hij tijdelijk het bestuur van Catalonië naar zich toe kunnen trekken tot de rust daar is weergekeerd. Zijn argument daarbij is dat zijn regering de Catalanen weer zekerheid wil geven.
Goede groeicijfers voor Spanje voor volgend jaar
Taco: ‘Mensen beleggen in aandelen en in specifieke landen omdat ze vertrouwen hebben in de economie en bedrijven in dat land. De groeicijfers voor Spanje voor volgend jaar zijn hartstikke goed de IBEX staat dit jaar 8% in de plus. De basis voor beleggen moet ook zijn dat je rendement verwacht onder aan de streep. Er zullen altijd schommelingen zijn, de hele situatie van de laatste weken is niet positief geweest, maar je ziet ook dat de bedrijven zelf ingrijpen.’
Er wordt geschiedenis geschreven
Het is afwachten hoe premier Carles Puigdemont gaat reageren op de expliciete vraag van de Spaanse regering van vandaag of hij dinsdag nu wel of niet de onafhankelijkheid van Catalonië heeft uitgeroepen. Afhankelijk daarvan bepaalt Madrid de volgende stappen. Duidelijk is wel dat er geschiedenis wordt geschreven.