Het werd een verrassend leuke en zéér informatieve avond. Enkele aanwezige leden van dit netwerk voor ondernemende Nederlandstalige vrouwen in Zuid-Spanje trokken na afloop van de presentatie onder het genot van een glas wijn een opvallende conclusie. Er zouden maar zo enkele huwelijken onder ongetrouwde Ellas-leden op deze interessante presentatie kunnen volgen. De meerderheid van de dames was niet op de hoogte van het feit dat voor het Spaanse erfrecht uitsluitend een huwelijk geldt. Een geregistreerd partnerschap wordt hier, anders dan in Nederland, niet erkend.
Nieuw zonnig leven
Veel mensen komen naar Spanje en starten daar een nieuw leven. Ze vragen een NIE-nummer aan, openen een bankrekening of kopen er zelfs een huis. Ze genieten van de Spaanse zon en andere geneugten die het land te bieden heeft en denken eigenlijk vaak niet goed na over de gevolgen van wanneer de dood een einde komt maken aan de zorgeloosheid.
Voorkom ellende
Wat gebeurt er met de boedel, hoe zit dat met een erfenis die verdeeld moet worden onder de langstlevende partner en de eventueel in het buitenland residerende kinderen? Dat het erg ingewikkelde materie kan zijn en ook tussen verschillende situaties grote verschillen kunnen bestaan, leerden we van Judy, die duidelijk maakte dat je veel ‘ellende’ kunt voorkomen door je zaakjes goed te regelen op het moment dat je vooral aan het genieten bent.
Zij legde aan de hand van een casestudie uit hoe het erfrecht werkt, dus: ‘wie erft wat en op welk moment?’ Hoe de nalatenschap vervolgens moet worden afgewikkeld na een overlijden, werd de aanwezige dames inzichtelijk gemaakt door Barbara, die goed de weg kent binnen de Spaanse instanties waar je dan mee te maken krijgt.
Testament onder Nederlands recht
Een van de belangrijkste punten met betrekking tot het erfrecht die duidelijk werden was dat het erg wijs is om tijdig een testament onder Nederlands recht te laten opstellen door een Nederlandse notaris. In dat testament moet apart vermeld staan dat je wilt dat het Nederlands recht van toepassing is, de zogenaamde rechtskeuze. Laat je dat achterwege, dan gaat men in Spanje er automatisch van uit dat het Spaanse recht van toepassing is.
Heb je geen testament dan bepaalt de nationaliteit van de overledene welk erfrecht van toepassing is. Dan is er nog het ‘woonplaatsbeginsel’ dat zegt dat wanneer je langer dan vijf jaar in een ander land woont, je nationaliteit niet meer het erfrecht bepaalt.
Spaanse notarissen, advocaten of de bekende ‘gestorías’ weten doorgaans niets van de Nederlandse erfwetgeving, die veel gunstiger is voor koppels met kinderen wanneer één van beide ouders overlijdt. De Spaanse wet zegt bijvoorbeeld dat de langstlevende direct na overlijden de nalatenschap moet delen met de kinderen. En dat kan problematisch zijn als de nalatenschap ook het huis omvat, waar de overgebleven partner in woont.
In Nederland is dat anders. Daar erven de kinderen pas na het overlijden van de langstlevende, als er dan nog iets van de nalatenschap over is. Bovendien bestaat onder Nederlands recht de mogelijkheid uitstel van de erfbelasting aan te vragen ten bate van de langstlevende echtgenoot.
Laat niet je testament door een Spaanse notaris opstellen als je wilt dat er een wetgeving, anders dan de Spaanse, op van toepassing is. Vaak rekent een Spaanse notaris wel veel minder voor het opstellen van een testament, maar hier geldt volgens Judy bovenal ‘goedkoop is duurkoop’.
Vreemden
Je betaalt in Spanje meer erfenisbelasting wanneer je niet getrouwd bent en niet al gedurende vijf jaar als samenwonend geregistreerd staat in de plaats waar je woont. In de ogen van de Spaanse wet ben je dan feitelijk vreemden van elkaar dus betaal je de hoogste successierechten. Dit betekent ook dat je partner na je overlijden als ‘vreemde’ niets van je erft.
Bezit je samen onroerend goed, auto’s of geld op een bankrekening, zorg dan dat zowel jij als je partner staan geregistreerd als eigenaar van dat bezit. In veel gevallen kan de langstlevende partner, na het overlijden van de echtgenoot niet meer bij de gezamenlijke en/of rekening als ze niet waren getrouwd in gemeenschap van goederen. Is dat wel het geval dan ben je eigenaar van de helft dus erf je de andere helft. In alle gevallen is het wijs om te zorgen dat je beide echt ook ‘titular’ van de rekening bent.
Ben je fiscaal resident
Als je door Spanje wordt gezien als fiscaal resident (je leeft je gewone leven in Spanje, of men kan bewijzen dat je meer dan 183 dagen per jaar in het land verblijft) heb je belastingtechnisch gezien altijd, ongeacht je testament, ook te maken met het Spaanse erfrecht. Dit geldt ook voor als je fiscaal resident bent en erft van iemand buiten Spanje.
In Spanje moet je officieel erfenisbelasting betalen uiterlijk 6 maanden na overlijden. Het is wel mogelijk uitstel te vragen binnen 5 maanden na overlijden. Dit kan desgewenst een aantal keer herhaald worden. Zo voorkom je boetes. Wel betaal je rente over het uiteindelijk te betalen bedrag.
Verschillen zijn groot per Spaanse regio
In Spanje maakt het nogal uit in welke autonome regio ofwel ‘comunidad’ je woont op het moment dat je erfbelasting moet gaan betalen. De verschillen per regio in hoogte van die belasting zijn erg groot. Zo blijkt Andalusië niet heel gunstig te zijn ten opzichte van bijvoorbeeld Madrid. Wel heeft het Europees Hof onlangs geoordeeld dat Spanje moet zorgen dat de erfbelasting in alle autonome regio’s gelijk moet worden getrokken. Wanneer dat gaat gebeuren is nog niet bekend gemaakt, zo meldde Barbara ons.
Bij twijfels zelf om advies vragen!
Natuurlijk geeft bovenstaande informatie slechts beknopt weer wat duidelijk werd gedurende de avond. Het is geenszins een juridisch of fiscaal advies, dus vraag bij twijfels om advies aan Barbara Ingenbleek van EuroEconomics, Judy Vos van Hak & Rein Vos Notarissen of een andere specialist op het gebied van erfrecht en erfenisbelasting.
Ellas
Ellas is een zakelijk netwerk voor Nederlandstalige ondernemende vrouwen aan de Costa del Sol. Maandelijks worden er bijeenkomsten georganiseerd met interessante sprekers of rond speciale thema’s. Regelmatig is er ook een open bijeenkomst, zoals de jaarlijkse Tulpenborrel, waar ook niet-leden welkom zijn. Wil je meer weten, kijk dan op de website Ellas-Spanje.com of stuur een email naar info@ellas-spanje.com.