In Spanje, waar al sinds de jaren tachtig gedoneerd wordt volgens het ‘geen-bezwaarsysteem’, geeft liefst 90% van de nabestaanden toestemming tot orgaantransplantatie bij het overlijden van een naaste. Afgelopen jaar werden in Spanje 2.241 orgaandonoren geregistreerd. Dankzij hen waren er dat jaar in totaal 5.321 nier-, lever-, hart- en longtransplantaties mogelijk. In Nederland waren dat er vorig jaar 1.367.
Het aantal orgaantransplantaties in Spanje blijft zelfs toenemen, ondanks de afname van het aantal dodelijke verkeersslachtoffers. Nog maar 5% van de gedoneerde organen is afkomstig van vaak jonge verkeersslachtoffers. De meeste transplantatieorganen komen in Spanje van donoren tussen de 60 en 80 jaar oud. Dat brengt met zich mee dat een kleiner percentage van deze organen getransplanteerd kan worden: de alvleesklier en het hart van donoren uit deze leeftijdscategorie zijn minder geschikt voor donatie. Omdat in Spanje een groot aantal mensen, waaronder dus veel ouderen, bereid zijn hun organen af te staan overtreft het een land als Amerika ruim in aantal transplantaties. “Als ze in de Verenigde Staten dezelfde filosofie zouden hebben als wij, dan zouden daar 6000 transplantaties per jaar meer kunnen plaatsvinden”, zegt Beatriz Dominguez-Gil van de Spaanse Nationale Transplantatie Organisatie.
Toch zal de vraag naar donororganen ook in Spanje groter blijven dan het aanbod. Volgens Dominguez-Gil zou een te groot aanbod van donororganen de criteria verruimen met als gevolg dat ook de vraag dan zal toenemen.
Zoeken naar mogelijkheden
Toen het aantal verkeersslachtoffers in Spanje daalde, zijn transplantatiecoördinatoren op zoek gegaan naar andere mogelijke orgaandonoren. Een belangrijke groep bleek te bestaan uit patiënten met een neurologische ziekte zoals ALS. In veel gevallen kunnen deze patiënten zelf beslissen over het doneren van hun organen. Voor hen en voor hun naasten is de optie om te doneren vaak een manier om met de aankomende dood om te gaan.
Technologische ontwikkelingen
De toename van het aantal transplantaties is ook het gevolg van technologische ontwikkelingen zoals het inzetten van het zogeheten ECMO-systeem waarmee organen buiten het lichaam doorbloed en op temperatuur kunnen blijven na het overlijden van de donor.
De komende weken wordt in ziekenhuis Puerta de Hierro in Madrid een andere nieuwe technologie geïntroduceerd waarmee het hart van donoren beter behouden kan worden nadat de donor is losgekoppeld van de machine die vitale functies overneemt. Voorheen kon in deze gevallen het hart niet worden getransplanteerd. Met de nieuwe techniek wordt vijf minuten na het constateren van het overlijden van de donor het hart met een elektrische prikkel opnieuw geactiveerd.
Kosten
De hoge kosten die een orgaantransplantatie met zich meebrengt, een levertransplantatie kost 60 duizend euro, een longtransplantatie rond de 70 duizend euro, worden gerechtvaardigd door een vaak jarenlange verbetering van de levenskwaliteit van de ontvangers.