Volgens EMCDDA worden steeds meer sporen van cocaïne en crystal meth (methamfetamine) ontdekt in het Europese afvalwater en verspreiden ze zich naar nieuwe steden op het continent. De studie waarin deze conclusies staan, werd op woensdag gepubliceerd en opgesteld door de Europese groep Score in samenwerking met het Observatorium gevestigd in Lissabon. De gegevens van 104 steden in 21 landen, tonen aan dat in 2022 de zes geanalyseerde stoffen aanwezig waren in “bijna alle plaatsen”.
In Spanje zijn gegevens verwerkt uit Barcelona, Castellón, Lleida, Madrid, Molina de Segura, Santiago de Compostella, Tarragona en Valencia.
‘Wijdverbreid en complex drugsprobleem’
Het rapport schetst “een beeld van een even wijdverbreid als complex drugsprobleem”, aldus de directeur van het EWDD, Alexis Goosdeel. Hij was van mening dat de afvalwatermonsters een “vroege waarschuwing kunnen zijn voor opkomende bedreigingen voor de gezondheid”.
Cocaïne in opmars
De sporen van cocaïne die in afvalwater worden aangetroffen, zijn sinds 2016 toegenomen. Wel zijn in die toename “enige fluctuaties” te zien tijdens de opsluiting door het coronavirus. Ze bleven het hoogst in West- en Zuid-Europese steden. Met name in België, Nederland, Spanje en Portugal. Er werden ook sporen gevonden in de meeste Oost-Europese steden, waar er stijgingen waren.
Lees ook: Insecticiden en drugs vergiftigen Spaanse rivieren
Meer dan de helft (38) van de 66 steden met gegevens in 2021 en 2022 rapporteerde een toename van cocaïneresiduen, terwijl 18 steden geen verandering en 10 een afname meldden.
Bovendien ontdekte een ander recent onderzoek crackresiduen in alle 13 Europese steden die in dat onderzoek waren opgenomen. De hoogste cocaïneconcentraties waren in Amsterdam en Antwerpen, aldus het EWDD.
Methamfetaminen verspreiden zich
Er werden ook meer methamfetamineresiduen aangetroffen. Traditioneel waren die geconcentreerd in Tsjechië en Slowakije, maar zijn nu ook aanwezig in België, Oost-Duitsland, Spanje, Cyprus, Turkije en Noord-Europa (zoals Denemarken, Letland, Litouwen, Finland en Noorwegen). Van de 60 steden met gegevens in 2021 en 2022 rapporteerde bijna twee derde (39) een toename van resten, 15 een afname en zes een stabiele situatie.
Vier andere stoffen
Wat betreft de andere vier stoffen die in het onderzoek zijn opgenomen – amfetamine, cannabis, MDMA en ketamine – is het beeld “heterogeen”.
De hoogste ladingen amfetamine werden gemeld in steden in Noord- en Oost-Europese landen (België, Duitsland, Nederland, Finland en Zweden). Veel lager waren ze in het zuiden, met stijgingen of dalingen afhankelijk van elke stad.
MDMA
Voor MDMA werden de hoogste residuen aangetroffen in steden in België, Tsjechië, Nederland, Spanje en Portugal. Over het algemeen waren er stijgingen in de meeste steden in Zuid- en Midden-Europa en een daling in het noorden.
Cannabis
De hoogste concentraties cannabis werden geregistreerd in westelijke en zuidelijke steden, met name in Tsjechië, Spanje, Nederland en Portugal, met “uiteenlopende trends” van stijgingen of dalingen.
Ketamine
Ten slotte werd in 2022 voor het eerst de aanwezigheid van ketamine onderzocht, waarbij de hoogste ladingen werden gevonden in steden in Denemarken, Italië, Spanje en Portugal.
Wekelijkse patronen
De studie ontdekte ook “wekelijkse patronen”: meer dan driekwart van de steden vertoonde tijdens het weekend, van vrijdag tot maandag, hogere residuen van typisch recreatieve drugs (cocaïne, ketamine en MDMA). De andere drie stoffen ‘waren gelijkmatiger verdeeld’.
De Score-groep heeft sinds 2011 jaarlijkse afvalwatermonitoringcampagnes uitgevoerd en sindsdien hebben 65 steden deelgenomen aan ten minste vijf daarvan, wat voor onderzoekers de analyse van temporele trends mogelijk maakt.