Antonio Lago en Estela Ordoñez, de ouders van de ongeneeslijk zieke 12-jarig Andrea, gunnen hun terminale dochter een waardige dood. Het meisje ligt sinds juli in het ziekenhuis. De afgelopen dagen is haar toestand ernstig verslechterd. Tot nu toe vonden de behandelende artsen dat er bij Andrea geen sprake was van ‘ondraaglijk lijden’ en zagen daarom geen medische noodzaak de behandeling te staken.
Euthanasie
Andrea’s ouders hadden de artsen al meerdere malen gevraagd hun dochter een waardige dood te laten sterven. Zondag werd een lid van Galicische gezondheidsraad ontslagen omdat hij openlijk gezegd had dat dit verzoek gelijk staat aan een verzoek om actieve euthanasie, wat in Spanje verboden is. Het vermoeden bestaat dat het ziekenhuis de behandeling niet wilde stoppen, uit angst te worden aangeklaagd voor het toepassen van actieve euthanasie.
Rechtszaak
Afgelopen vrijdag stapten de ouders naar de rechter om een oplossing af te dwingen. Zij zijn van mening dat het ziekenhuis het lijden van het zieke meisje onnodig lang laat duren. Terwijl zij nog in gesprek waren met de rechter, kwam het ziekenhuis hen uiteindelijk tegenmoet. Gisteren maakte het ziekenhuis bekend dat de sondevoeding gestopt wordt en het meisje alleen nog pijnstillers krijgt toegediend. Als reden gaf de ziekenhuisdirectie op dat de medische toestand van het meisje nog verder verslechterd was.
Draagvlak
Uit onderzoek is gebleken dat minstens 60% van de Spanjaarden vindt dat euthanasie wettelijk toegestaan moet worden. Ook al is het in Spanje verboden, toch geeft ongeveer 15% van de Spaanse artsen toe wel eens euthanasie te hebben toegepast. Een grote meerderheid van al het medisch personeel heeft wel eens een verzoek tot euthanasie gekregen van een patiënt. Vermoedelijk is er bij 80% van de sterfgevallen sprake van het staken van de behandeling, meestal op verzoek van de familie. Omdat het draagvlak voor euthanasie groot is binnen Spanje, worden hiervoor dan ook maar weinig mensen aangeklaagd.
Wet
Volgens de Spaanse grondwet uit 1978 heeft elke burger recht op leven, maar mag hij in geen geval onderworpen worden aan kwelling, pijn en onmenselijke of vernederende behandelingen.
Wereldwijd zijn er maar zes landen waar euthanasie en/of hulp bij zelfdoding wettelijk is toegestaan: Nederland, België, Zwitserland, Luxemburg, Colombia en de Amerikaanse staten Oregon, Vermont, Washington en Montana.
Passieve euthanasie
Er bestaan verschillende manieren om het leven van een terminale patiënt tot een einde te brengen. Sommige vallen binnen de wet, de meeste zijn echter illegaal. Zo kan de apparatuur die iemand kunstmatig in leven houdt en waarbij geen enkele verbetering meer te verwachten is, stopgezet worden. Dit zogenaamde uittrekken van de stekker wordt beschouwd als passieve euthanasie en is in Spanje toegestaan, mits de patiënt zelf of zijn wettelijke vertegenwoordiger hierom verzoekt. Ook is hier palliatieve of terminale pijnbestrijding wettelijk toegestaan.
Hulp bij zelfdoding
Onder hulp bij zelfdoding wordt het actief aanleveren van dodelijke medicatie verstaan. In de meeste landen is dit niet toegestaan. In Nederland en Zwitserland mag het wel. Mar adentro van Alejandro Amenábar is een film gebaseerd op het leven van de Spaanse Ramón Sampedro die na een ongeluk vanaf zijn nek verlamd raakte en 29 jaar lang euthanasie wenste en hiervoor zelfs rechtszaken gevoerd heeft.
Actieve euthanasie
Als een arts op verzoek van de patiënt een dodelijke injectie toedient is er sprake van actieve euthanasie. Dit is onder andere in Nederland en België wettelijk toegestaan, mits er sprake is van aantoonbaar lichamelijk of psychisch lijden. In Spanje is het illegaal en kan het bestraft worden met een jarenlange gevangenisstraf.
Kerk
De katholieke kerk verzet zich fel tegen de vrijwillige levensbeëindiging. Toen in 2002 euthanasie in Nederland gelegaliseerd werd, verspreidde de toenmalige bisschop van Barcelona het gerucht dat busladingen vol bejaarden Nederland ontvlucht zouden zijn, uit angst geëuthanaseerd te worden. Opvallend is wel dat de Spaanse bisschoppenconferentie een testamento vital in de maak heeft, een wilsbeschikking met wensen op medisch gebied.
Actief of passief
Een groot struikelblok in de discussie over legalisatie van euthanasie is het vaststellen van het verschil tussen actieve en passieve euthanasie. Het stopzetten van de apparatuur die iemand kunstmatig in leven houdt, leidt net zozeer tot de dood van de patiënt als het hem laten innemen van een overdosis aan slaappillen of het hem toedienen van een dodelijke injectie. De eerste wordt als passieve euthanasie beschouwd, de tweede wordt gezien als hulp bij zelfdoding en de laatste wordt actieve euthanasie genoemd. Toch dienen ze er alle drie voor om iemand te verlossen uit zijn lijden en hem een menswaardige dood te laten sterven.