De resultaten van een onderzoek op muizen werd eerder deze week gepresenteerd door Mariano Barbacid, wetenschapper bij het Nationale Kanker Onderzoeks Centrum (CNIO). Ook werden ze gepubliceerd in het prestigieuze tijdschrift Cancer Cell. Pancreas ductaal adenocarcinoom (ADP) is een van de meest agressieve vormen van kanker die vrijwel niet te behandelen is met de op dit moment bestaande technieken en methoden. De muizen die voor dit onderzoek werden gebruikt, waren genetisch gemodificeerd.
‘We hebben een nieuwe generatie van genetisch gemodificeerde muizen ontwikkeld. Dit maakt het ons mogelijk om de therapeutische werking van moleculaire doelwitten bij dragers van gevorderde tumoren te evalueren en om op systematische wijze mogelijke toxische effecten in het hele systeem op te heffen of af te remmen’, legde Barbacid uit.
Op dit moment is genezing van ADP’s beperkt tot de zeer goed te lokaliseren tumoren die dan chirurgisch verwijderd kunnen worden. Dit is het geval bij minder dan 10 procent van de patiënten. Bij de meerderheid van de patiënten (ruim 95%) vindt de initiërende mutatie plaats in het KRAS-oncogen. Naarmate de maliigniteit hiervan toeneemt, accumuleren andere mutaties, met name in de tumorsuppressorgenen. In het onderzoek dat door de Spaanse vereniging tegen kanker (AECC) werd gefinancierd is het therapeutisch potentieel van twee doelen die betrokken zin bij de signalering vanKRAS-oncoproteïnen geëvalueerd. Dat zijn de epidermale groeifactorreceptor EGFR en de c-RAF-kinase.
In de muizen werden dezelfde mutaties geïntroduceerd die verantwoordelijk zijn voor de meeste menselijke tumoren (KRAS en TP53). Dankzij deze modellen was het voor het eerst mogelijk therapeutische doelen te elimineren bij muizen en op systemische wijze, door het hele organisme heen en niet alleen in tumorweefsel, zoals in veel andere onderzoeken het geval is. Dit therapeutische effect is niet eerder waargenomen in een experimenteel model van ADP in vivo.
WAnneer de twee doelen tegelijk werden verwijderd bleek dat een aanzienlijk percentage van de tumoren ADP niet alleen stopte met groeien, zoals vaker gebeurt in experimentele modellen, maar in een paar weken tijd volledig verdwenen.
Het is nog niet mogelijk de methode toe te passen op mensen en om dat voor elkaar te krijgen en de experimentele resultaten farmacologisch te reproduceren nog minimaal vijf jaar nodig zal zijn.
Hoewel het succes van deze experimentele therapieën niet garandeert dat het bij patiënten zal gaan werken, wordt het wel beschouwd als een essentiële stap in de ontwikkeling van klinische onderzoeken.
Derde doodsoorzaak
Volgens de laatste demografische gegevens uit de Verenigde Staten is alvleesklierkanker de derde doodsoorzaak achter long- en darmkanker.
CNIO
Het Spaanse onderzoekscentrum naar kanker in Madrid werd begin dit jaar door Nature Index uitgeroepen tot het beste kanker onderzoeksinstituut op ter wereld. Daarbij nam het de toppositie over van het Nederlandse Nationale Kanker Instituut dat jarenlang op één stond. In de ranking werden 9.000 instituten verspreid over de hele wereld met elkaar vergeleken. Het CNIO was het enige Spaanse instituut in de top dertig.