Met meer dan 50 miljoen varkens, leefden er in 2018 voor het eerst meer varkens dan mensen in Spanje. Hoewel er dus voldoende varkens in Spanje leven waarvan het vlees kan worden gebruikt voor een heerlijke jamón ibérico, blijkt de realiteit toch anders te liggen. Spaanse nieuwssite Economia Digital laat weten dat de herkomst van varkensproducten in Spaanse winkels niet altijd het eigen land betreft. En nog schokkender: De producent vertelt dit niet tegen de consument.

Overschrijden van minstens twee reglementen

Bronnen uit de varkensindustrie vertellen aan Economia Digital dat de Campofrío Food Group minstens twee reglementen overschrijdt door de herkomst van hamproducten, zoals de Cuatro Estaciones, voor de consument verborgen te houden. Artikel 7.1 van het reglement 1169/2011 van de Europese Unie wordt overschreden waarin staat dat het etiket geen foute informatie mag verschaffen over onder andere de herkomst van het product. In artikel 16 van het Communautaire Reglement 178/2002 staat dat de weergave van het etiket of de reclame voor het product niet misleidend mag zijn voor de consument.

De ham van Navidul is voornamelijk te koop in de supermarkten van Alcampo. Alcampo verkoopt de ham van Navidul voor gemiddeld 68 euro voor een exemplaar van 7 kilo. Op de website van Navidul wordt dezelfde ham verkocht voor 79 euro per stuk en de producent meldt op de site dat dit de ‘meest verkochte ham van Spanje’ is.  

Cuatro Estaciones uit ander deel van Spanje

Op de website wordt ook de Cuatro Estaciones, de serranoham van Navidul, getoond waar verschillende verwijzingen naar Extremadura als herkomst van de varkens te zien zijn. Dit geeft de consument het idee dat het product afkomstig is uit deze omgeving terwijl de varkens eigenlijk in Burgos (Castilla y León) zijn geslacht en gezouten.

Eerdere meldingen van fraude in Spanje

De laatste weken heeft Economia Digital onderzoek gedaan naar eerdere meldingen van varkensvlees dat niet afkomstig is uit Spanje. Er blijken inderdaad meer meldingen te zijn van varkensvlees dat vanuit Polen wordt geïmporteerd en wordt verkocht als gedroogde ham door merken als Trevedul en Sierra Alpujarra. Deze hamproducten zijn onder andere te koop bij Comapa, Carrefour, Consum en Ahorramas. Deze meldingen werden twee keer eerder ter sprake gebracht door Facua-Consumidores en Acción waarbij werd aangedrongen om de herkomst van de dieren duidelijk op het etiket aan te geven.

Nu is ook de Campofrío Food Group toegevoegd aan het rijtje van producenten met niet-transparante etiketten. Campofrío is de op een-na-grootste producent van varkensvlees in Spanje. Hun jaaromzet in 2018 was meer dan 2 miljard euro.

Reactie Navidul

Navidul vertelt in een reactie aan Economia Digital: “Bij Navidul houden we ons aan alle regels die gesteld worden aan de informatie op de etiketten zoals de herkomst van de producten. We geven altijd correcte informatie, die door de overheid en betrokken organisaties zijn bepaald, aan de consument.”

Zorgwekkende ontwikkelingen en varkenspest

De varkenssector is steeds bezorgder om de ontwikkelingen van varkens die afkomstig zijn uit Polen. Deze zorgen zijn er niet alleen omdat mensen zich afvragen wat er dan gebeurt met de miljoenen varkens die elk jaar in Spanje opgroeien en worden geslacht. De zorgen zijn voornamelijk ontstaan vanwege de twijfelachtige kwaliteitseisen op het gebied van hygiëne waaraan het slachten en vervoeren van varkens vanuit Polen moeten voldoen.

Dit komt voornamelijk omdat Polen het land is waar procentueel gezien het vaakst de Afrikaanse varkenspest voorkomt. Afgelopen februari werd bekend dat Polen zo’n 2.500 ton aan ziek dierenvlees exporteerde dat niet geschikt was voor consumptie, maar wat wel – zonder te voldoen aan hygiëne-eisen – onder andere naar Spanje werd getransporteerd.

Het Ministerie van Milieu en Landbouw van Polen liet in januari weten dat Polen 200.000 wilde zwijnen af heeft gemaakt om verdere verspreiding van de Afrikaanse varkenspest te voorkomen. Dit was de voornaamste reden waarom de Verenigde Staten een paar maanden lang geen vlees uit Polen importeerde omdat er angst was voor het overbrengen van deze ziekte.

Al deze gebeurtenissen zorgen ervoor dat de alarmbellen afgaan in Spanje nu bekend is geworden dat er gesjoemeld wordt met de informatie die vooral niet vermeld wordt op het etiket.