Afgelopen mei werd bekend dat Spaanse steden vanaf 2023 de uitstoot van vervuilende gassen moeten reduceren. Plannen hiervoor zijn uitgewerkt in het Nationale Plan voor Luchtkwaliteit van het ministerie van Ecologische Transitie. Een van de plannen heeft geresulteerd in de maatregel dat er vanaf 1 januari 2020 auto’s, die voor teveel vervuiling zorgen, beperkt toegang hebben tot Barcelona. De wereldstad wordt – samen met aangrenzende gemeentes – vanaf die datum officieel een lage emissiezone (LEZ). Deze maatregel zorgt ervoor dat vanaf vanaf het nieuwe jaar zo’n 50.000 auto’s en motoren op bepaalde momenten niet meer in Barcelona mogen rijden.
Auto ruilen voor gratis openbaar vervoer
De grote vraag is: ‘Wat moeten eigenaren dan doen met hun vervuilende vervoersmiddel?’ Het antwoord op deze vraag is niet eenduidig. Wel werd onlangs bekendgemaakt dat zo’n 5.700 eigenaren ervoor hebben gekozen om hun vervuilende auto of motor naar de sloop te brengen in ruil voor een pas voor gratis openbaar vervoer in Barcelona voor een periode van drie jaar. Dit laat Autoritat Metropolitana del Transport (ATM) weten aan het Spaanse dagblad Eldiaro.es.
De zogenaamde T-Verde-kaart is de eerste maatregel die sinds 2017 wordt gepromoot door overheidsorgaan Área Metropolitana de Barcelona (AMB), waarvan burgemeester Ada Colau voorzitter is. Eigenaren die worden getroffen door het veranderen van Barcelona in een lage emissiezone kunnen hun auto inruilen voor gratis toegang tot het openbaar vervoer in Barcelona. Mensen die hiervan gebruik willen maken, moeten dan wel overeenkomen dat ze in de drie jaar na het inruilen van hun auto, geen nieuwe auto terugkopen.
Sinds de maatregel eind 2017 werd ingevoerd maken er maandelijks tussen de 230 en 240 mensen gebruik van. 92 procent van de mensen die een T-Verde-kaart heeft aangeschaft heeft zijn auto ingeruild, de overige 8 procent koos ervoor om zijn motor in te ruilen voor drie jaar gratis openbaar vervoer. Het grootste deel van de T-Verde-aanvragen (ruim 60 procent) komt uit Barcelona zelf. Zo’n 6 procent van de aanvragen komt uit zowel L’Hospitalet de Llobregat als Badalona. De rest van de aanvragen zijn afkomstig van andere gemeentes binnen en buiten de eerste ring van Barcelona.
Alleen inruil auto’s zonder DGT-milieukeurmerk
De T-Verde-kaart kan gebruikt worden voor reizen met Cercanías, metro, bus, de tram en Ferrocarrils de la Generalitat. Mensen die hun auto in willen ruilen voor zo’n kaart moeten beschikken over een auto zonder DGT-milieukeurmerk. Met andere woorden; dieselauto’s van voor 2006, benzineauto’s van voor 2000, bromfietsen van voor juni 2002 en motoren van voor juli 2004.
Ingrijpende maatregel met flexibele voorwaarden
De invoering van Barcelona als lage emissiezone is de meest ingrijpende maatregel om de vervuiling door verkeer in Barcelona te reduceren. Barcelona overschrijdt in sommige delen van de stad nog steeds de NO2-normen die door de Europese Commissie zijn gesteld. Het gebied waarin het verbod voor de genoemde auto’s van toepassing is is twintig keer groter dan in Madrid maar de regels zijn wel iets flexibeler: het gaat alleen om de meest vervuilende auto’s die overdag tijdens werkdagen niet in Barcelona mogen rijden. Het verbod voor het rijden met deze auto’s geldt bijvoorbeeld niet op werkdagen tussen 20.00 en 07.00 uur en in de weekenden.
Niet iedereen tevreden over resultaten T-Verde-ruil
Het tempo waarin de T-Verde-kaart wordt toegekend verloopt volgens de Generalitat naar tevredenheid. De regionale overheid is tevreden met de tot nu toe behaalde resultaten en verwacht dat na de campagne over de nieuwe maatregel per 1 januari 2020 de cijfers alleen maar beter zullen worden. Milieubeschermingsorganisatie Ecologistas en Acción is echter niet tevreden met de resultaten. Ze vinden de resultaten ‘onbeduidend’ als ze het vergelijken met de aankoopcijfers van nieuwe auto’s in Barcelona. Woordvoerder van Ecologistas en Acción laat weten dat in dezelfde periode als de invoering van de T-Verde er 50.000 nieuwe auto’s in Barcelona zijn geregistreerd.
Promotor van het openbaar vervoer in Barcelona, Daniel Pi, vertelt: “De resultaten van de inruil van auto’s voor een T-Verde-kaart zijn prima, maar inderdaad niet zaligmakend. Gelukkig is deze maatregel niet de enige maatregel om minder vervuiling in Barcelona te bewerkstelligen. Het is een van de mogelijke middelen om tot het eindresultaat te komen. En in dat opzicht zijn de resultaten ‘prima’ te noemen.” Bronnen laten weten dat de invoering van de T-Verde-kaart wel degelijk effect lijkt te hebben op de autoverkoop. De verkoop van auto’s in Barcelona lag in augustus 2019 zo’n 24 procent lager dan in dezelfde maand in 2018.
Boetes bij niet voldoen aan voorwaarden
Barcelona is dus vanaf 1 januari 2020 officieel een lage emissiezone. De Generalitat liet weten dat bedrijven een jaar de tijd krijgen om ervoor te zorgen dat hun lease-auto’s aan de nieuwe eisen voldoen, particulieren kunnen vanaf april al een boete krijgen als ze zich niet aan de nieuwe eisen houden.