In de provincie Huelva is zelfs al eikenbosgrond ter grootte 10 duizend hectare aangedaan door de vernietigende ziektekiemen. Deskundigen waarschuwen voor de ernst van deze ziekte waar volgens hen tot dusver weinig aan wordt gedaan, ondanks het economische en ecologische belang van deze bomen. Inmiddels lijdt 7% van alle olijfbomen aan deze verwoestende boomziekte.
Gevaar voor belangrijke ecosystemen
Het gaat om twee verschillende schimmelsoorten die ervoor zorgen dat de wortels van aangedane olijf- en eikenbomen verstopt raken en gaan rotten. De Spaanse olijfbomen bestrijken in totaal zo’n 1,6 miljoen hectare landbouwgrond en zijn goed voor zo’n 3,6 miljard euro uit de verkoop van olijfolie en olijven. De steeneiken bestrijken 1,2 miljoen hectare landbouwgrond, die ook van belang is voor het vee, de groei van paddenstoelen, voor de productie van honing, kurk en voor het ecotoerisme. Beide soorten landbouwgrond zijn van grote ecologische waarde gezien de zeer diverse flora en fauna die hun bedrage leveren aan het ecosysteem zoals zuurstofproductie, waterzuivering etc.
Geen actie genomen
De schimmel die de ziekte veroorzaakt waar de olijfbomen aan lijden, is in 1979 in katoenzaden uit de Verenigde Staten in Spanje gekomen. De schimmel kon zich verspreiden tijdens het vrachtwagentransport van katoen. Deze schimmel kan veertien jaar in de grond overleven en is vanwege zijn genetische variëteit moeilijk uit te roeien. Rafael Jiménez, emeritus-hoogleraar Fytopathologie aan de universiteit van Córdoba, vindt het betreurenswaardig dat noch destijds, noch in de actualiteit de nodige aandacht besteed wordt aan deze bedreigende ziekte voor de olijfteelt, ondanks dat wetenschappers hier altijd voor hebben gewaarschuwd.
De intensieve irrigatie van jonge olijfbomen heeft de genetische uitbreiding van de schimmel mogelijk gemaakt waardoor deze heeft kunnen uitgroeien tot een steeds schadelijkere soort. Volgens Jiménez wordt met veel kennis die voorhanden is niets gedaan om deze schimmels te bestrijden. De schimmelsoort waar de steeneiken aan lijden is afkomstig uit Indonesië en heeft zich inmiddels over de hele provincie Huelva verspreid. Hier zijn tussen 2005 en 2016 450 duizend zieke steen- en kurkeiken gekapt waarmee 10 duizend van de in totaal 233 duizend hectare bosgrond is verdwenen.