Spanje heeft binnen het migratievraagstuk dan ook geen gemakkelijke positie, gezien het door de geografische ligging van alle Mediterrane landen het voornaamste aankomstland is voor irreguliere migranten uit Marokko. Daarbij voeren de Midden-Europese landen de druk op om migranten na aankomst in de Mediterrane landen vervolgens niet verplicht over Europa te verdelen.
Buitensporige last
De Spaanse regering heeft samen met Duitsland, Italië en Frankrijk aangegeven voorstander te zijn van een strenger controlebeleid op de asielaanvragen in het land van aankomst en van maatregelen om zogeheten tweede migratie naar de overige EU-landen te voorkomen. In het door genoemde landen ingediende document, waar de Spaanse krant El País inzage in had, wordt melding gemaakt van de ‘buitensporige last’ die sommige EU-lidstaten moeten dragen.
Tegelijkertijd probeert Spanje een front te vormen met andere Zuid-Europese landen waarmee het de verantwoordelijkheid deelt voor de opvang van tienduizenden migranten die op irreguliere wijze via de Middellandse Zee Europa bereiken. Spanje, Italië, Griekenland en Malta zijn er voorstanders van om deze verantwoordelijkheid met een verplicht verdeelsysteem te verspreiden over Europa. Dat geldt ook voor alle migranten die met Spaanse zoek- en reddingsoperaties het land binnenkomen.
Meeste migranten komen in centraal gelegen EU-lidstaten terecht
Met het voorgenomen migratiebeleid van de Europese Commissie wordt volgens diplomatieke bronnen getracht zoveel mogelijk lidstaten tevreden te houden, nadat wegens uiteenlopende belangen het migratiedossier al sinds 2015 een groot Europees struikelblok is. De vraag is echter of een tussenoplossing waarmee alle gemoederen worden gesust uiteindelijk zal werken. Het nieuwe migratiepact moet consensus bieden tussen de belangen van de Mediterrane landen enerzijds en anderzijds het reële gegeven dat het grootste deel van de irreguliere migranten uiteindelijk terechtkomt in landen als Duitsland, Frankrijk, België en Zweden. Duitsland merkt daarbij op dat maar 3% van alle irreguliere migranten die vanuit Zuid-Europa uiteindelijk in de centraal gelegen lidstaten terechtkomen, teruggestuurd worden naar het land van herkomst.
Spanje krijgt veel Latijns-Amerikaanse asielaanvragen
75% van alle asielaanvragen wordt gedaan in vijf EU-lidstaten waarvan Spanje, Duitsland en Frankrijk de top-3 vormen. Spanje neemt een bijzondere positie in, omdat het niet zoals andere Europese landen veel aanvragen krijgt van Afghaanse, Syrische of Irakese vluchtelingen. 80% van de asielaanvragen in Spanje wordt gedaan door Latijns-Amerikaanse vluchtelingen, waarvoor verdeling over andere EU-lidstaten minder voor de hand liggend is.