Eind vorig jaar liet premier Sánchez al weten dat er stapsgewijs gewerkt zou gaan worden aan een transparantieplan inzake de Spaanse monarchie. De koning zou volgens de premier naar een parlementaire monarchie streven die is aangepast aan de principes en de waardes van een modern Spanje.
Die belofte is dus niet alleen bij woorden gebleven, maar wordt al sinds ruim een maand in het geheim besproken. Bronnen rond deze onderhandelingstafel hebben laten weten dat het voornaamste doel is het koningshuis een transparanter profiel te geven. Ondanks dat de Partido Popular geen coalitiepartij is, is de partij betrokken bij de onderhandelingen tussen de Spaanse regering en het koningshuis.
Financiële verantwoording
Tot de invoering van een kroonwet komt het nu niet, vooralsnog gaat het om maatregelen die naast de transparantie ook de controle op het handelen van de leden van het koninklijk huis moeten bevorderen. Na alle ophef die is ontstaan over de belastingontduiking en smeergeldaffaires van de emeritus-koning Juan Carlos I, gaat het met name om een financiële verantwoording. De vaccinaties in Abu Dhabi van de zussen van de huidige koning, Elena en Cristina, brachten het handelen van de leden van het Spaanse koningshuis onlangs opnieuw in opspraak.
Impasse in herinrichting Rechterlijke Macht
In februari vonden de eerste besprekingen plaats tussen de eerste vicepremier Carmen Calvo en het hoofd van de Spaans hoforganisatie Jaime Alfonsín. Een paar dagen later vroeg premier Sánchez oppositieleider Pablo Casado een afgevaardigde van diens partij te laten deelnemen aan deze geheime onderhandelingen. Hiermee maakte de premier van de gelegenheid gebruik uit de impasse te komen waarin hij met de PP verzeild was geraakt in de onderhandelingen over de herinrichting van de Algemene Raad voor de Rechterlijke Macht. Dit overheidsorgaan benoemt de belangrijkste rechters van het land en is volgens de premier te conservatief van samenstelling. De PP sprak echter zijn veto uit over een herinrichting waarmee de onderhandelingen vast kwamen te zitten.
Verantwoordingsplicht
Alle drie de onderhandelingspartijen zijn het erover eens dat er veranderingen nodig zijn om de transparantie van, en de controle op de monarchie te vergroten. Volgens bronnen van het koningshuis zijn er na het aantreden van koning Felipe VI al verschillende maatregelen van kracht gegaan waarmee jaarlijks diverse audits worden verricht en waarvan de resultaten op de website van het koningshuis worden gepubliceerd. Zowel de huidige regering als oppositiepartij PP vinden echter dat er meer moet gebeuren om de transparantie voldoende te waarborgen.
De op handen zijnde hervormingen moeten voor een grotere verantwoordingsplicht zorgen voor alle leden van het koninklijk huis. Ook moet hun actieradius worden beperkt. Kortom, meer controle, meer zichtbaarheid en een meer parlementair profiel.
Geen diepgaand debat over bestaansrecht monarchie
De invoering van een kroonwet, zoals de partijen Unidas Podemos en Más País dat willen, wordt noch door de PSOE, noch door de PP ondersteund, omdat zij een diepgaand debat over het bestaansrecht van de monarchie nu willen voorkomen. Hun doel is om met betere controles en transparantie de huidige koning niet de dupe te laten worden van de misstappen die zijn vader in de afgelopen jaren heeft begaan.