In het economisch herstelplan dat premier Sánchez deze week presenteerde is een hoofdrol weggelegd voor elektrisch rijden. Dat is zonder meer een verbetering voor het milieu, maar er zijn ook andere manieren om de mobiliteit duurzamer te maken. Zo heeft de Franse regering in haar herstelplan opgenomen dat oude auto’s niet ingeruild worden voor elektrische auto’s, maar voor een elektrische fiets. Daarmee wil het land voorgoed afrekenen met een diepgewortelde ‘autocultuur’.
Geen oog voor actieve mobiliteit
Voor Spanje ligt dat kennelijk anders. Ondanks dat de regering heeft laten weten voornemens te zijn het fiets- en OV-gebruik te stimuleren, is daarvoor nog geen enkel concreet plan gemaakt. Het lijkt er dus op dat de 13,2 miljard euro die voor duurzame mobiliteit is uitgetrokken, besteed wordt aan subsidies voor elektrische auto’s en nieuwe oplaadpunten. “Duurzame mobiliteit betekent niet dat je traditionele auto’s moet vervangen door elektrische. Juist actieve mobiliteit en het openbaar vervoer zouden gestimuleerd moeten worden “, zegt David Lois, docent Sociale Psychologie aan de Spaanse Universiteit voor Afstandsonderwijs UNED.
Wel woorden, geen daden
Toch vindt het Instituut voor Diversificatie en Energiebesparing, dat onderdeel is van het ministerie van Ecologische Transitie, dat er wel degelijk programma’s zijn die het gebruik van de fiets in de Spaanse steden stimuleren. Ook het ministerie van Transport geeft aan dat er gewerkt zal worden aan aparte busstroken, modernisering van de bussen en overige maatregelen om het gebruik van het openbaar vervoer te stimuleren. Over concrete investeringen in deze plannen wordt tot nu toe echter met geen woord gesproken.
Datzelfde geldt voor het ministerie van Transport, dat aangeeft voorstander van het fietsgebruik te zijn, maar voor de promotie daarvan nog geen enkele toezegging heeft gedaan. Wel heeft het ministerie aan Spaanse gemeenten gevraagd om hun belangstelling kenbaar te maken voor fietspromotieprojecten waar een budget van 446 miljoen euro voor vrij zou zijn gemaakt. Maar zolang deze plannen niet concreet zijn, kan gesteld worden dat het overheidsgeld enkel naar elektrische mobiliteit gaat.
Particulier elektrisch rijden lost probleem niet op
Xavier Querol, milieuexpert van de Spaanse wetenschappelijke onderzoeksraad CSIC wijst erop dat elektrische auto’s het milieuprobleem niet gaan oplossen. In plaats van particuliere subsidies voor elektrisch rijden ziet hij deze liever naar zakelijke bedrijven voor hun taxi’s en bestelbusjes gaan. “Een gezin gebruikt de auto gemiddeld anderhalf uur per dag, de rest van de tijd staat de auto stil. Taxi’s en auto’s die gebruikt worden voor zakelijke distributie rijden wel tien uur per dag”, zegt Querol. Verder geeft hij aan voorstander te zijn van investeringen in het openbaar vervoer, dat wat hem betreft voor alle werknemers gratis mag zijn.
Volgens Lois is nu amper 2 procent van de verkochte auto’s een elektrische. Daarom vraagt hij zich af in hoeverre het realistisch is om het klimaatprobleem op dit punt aan te pakken. Hij wijst erop dat 30 procent van alle autoritten in Spanje korter dan twee kilometer en zelfs 50 procent van de ritten korter dan vijf kilometer zijn. Een elektrische auto lost daarom noch het milieuprobleem, noch het verkeersongelukkenprobleem, noch het overgewichtsprobleem op. Bovendien gaan de subsidies voor elektrische auto’s naar de huishoudens met de hogere inkomens. Het is volgens Lois dan ook een stuk relevanter te investeren in elektrische bussen en niet in auto’s.
Fiets wacht nog op daadkrachtige overheid
Bijna een jaar geleden kondigde de Spaanse overheid de zogeheten Nationale Strategie voor de Fiets aan, maar tot een daadwerkelijk uitvoering ervan is het nog niet gekomen. Volgens het ministerie van Transport zal dit ‘in de komende maanden’ gebeuren. Zo blijft de fiets, het duurzaamste transportmiddel dat er is, in afwachting van een politiek voornemen dat ook in de praktijk daadwerkelijk gestalte krijgt.