Een cijfer dat binnen de hele EU ongeëvenaard is en waarbij alleen Estland met 31,4% in de buurt komt. Het cijfer van juni is het hoogste in de historische reeks van Spanje – die teruggaat tot 1997 – en is de derde opeenvolgende piek sinds april vorig jaar, toen de elektriciteitsinflatie opliep tot 36,9%. In maart van dat jaar was dat nog 14,6%. Vervolgens daalde in mei de inflatie op jaarbasis met 0,6% , om in juni weer aan te trekken tot 37,1%.
Duurste maand van het jaar
Deze stijgingen zijn in overeenstemming met die van de energieprijzen op de Spaanse dagelijkse groothandelsmarkt – waar elektriciteitsbedrijven de elektriciteit inkopen die zij aan de consument verkopen. Deze prijzen worden vervolgens doorberekend in de elektriciteitsrekening. Volgens gegevens van beheerder van de elektriciteitsmarkt in Spanje en Portugal, OMIE, was juni opnieuw de duurste maand van het jaar, waarbij de gemiddelde maandelijkse kosten stegen tot 83,3 euro per mW/h, 172% meer dan de 30,62 euro die in juni vorig jaar werd betaald.
Bovendien ziet het er niet naar uit dat de prijsstijging in juli zal afnemen. Tot dusver is de gemiddelde dagprijs op de groothandelsmarkt deze maand gestegen tot 91,26 euro per mW/h, 9,5% meer dan in juni vorig jaar. Dit cijfer is bijna driemaal zo hoog als vorig jaar, toen het 34,64 euro per mW/h bedroeg.
De hoogte in, na historische daling
In het jaar van economisch herstel zijn de elektriciteitsprijzen overal binnen Europa de lucht in geschoten, de inflatie is in de EU met gemiddeld 8,1% op jaarbasis gestegen; een recordhoogte. De stijging in Spanje is bijna vier keer zo groot als het EU-gemiddelde.
De hoge elektriciteitsinflatie in 2021 is het gevolg van de ineenstorting van de prijzen vorig jaar. In april 2020 zijn de elektriciteitsprijzen met 19,9% op jaarbasis gedaald, de grootste daling in de geschiedenis. In mei bleven de prijzen op een dieptepunt en in juni begonnen zij zich langzaam te herstellen, hoewel zij nog steeds 10,6% onder de in 2019 genoteerde niveaus lagen. De stijging die Spanje in juni kende, is beduidend groter dan de daling in dezelfde maand van het jaar daarvoor.
Btw-verlaging kan verdere stijging niet voorkomen
De regering heeft dit jaar een verlaging van de BTW op elektriciteitsrekeningen van 21% naar 10% goedgekeurd. Deze daling is op 26 juni ingegaan, maar lijkt niet voldoende te zijn om de prijsstijging een halt toe te roepen. Volgens de Organisatie van Consumenten en Gebruikers (OCU) zal, als de trend van juli doorzet, de gemiddelde rekening voor huishoudens met gereguleerde tarieven – voor 39% van alle consumenten – in juli stijgen tot 72,2 euro, 5% meer dan vorige maand. Zonder Btw-verlaging zouden de kosten volgens de OCU in juni zelfs zijn opgelopen tot 79,4 euro, de duurste rekening uit de geschiedenis.
De consumentenorganisatie wijt de hoge prijzen aan de stijging van de aardgasprijs en de stijging van de prijs van CO2-rechten, die op korte termijn geen uitzicht hebben op een daling.
Prijzen elektriciteit en vervoer drijven inflatie op
De hoge prijzen van elektriciteit en vervoer in Spanje hebben de inflatie opgedreven. Die stijging bedroeg vorige maand 2,5% op jaarbasis, een tiende van een procentpunt meer dan in mei. De nationale consumentenprijsindex (CPI) ligt 0,3% boven het Europese gemiddelde, dat in juni daalde naar 2,2%. Spanje is echter nog ver verwijderd van het niveau van landen als Hongarije (5,3%), Polen (4,1%) of Estland (3,7%), die de topposities in Europa innemen.
Spanje is koploper in Europa wat betreft de stijging van 10,7% van de prijzen voor huisvesting, water, elektriciteit, gas en andere brandstoffen. Dat dit cijfer is opgedreven door de hoge energieprijzen blijkt wel uit het feit dat huurprijs slechts 0,6% boven het niveau van vorig jaar ligt. De waterprijs steeg 0,5% en de gasprijs daalde zelfs met 0,6% t.o.v. 2020.
De vervoersprijzen zijn de tweede snelst groeiende categorie, met een stijging van 8,5% in juni ten opzichte van vorig jaar- zes tienden van een procentpunt minder dan in mei – aanzienlijk meer dan het EU-gemiddelde van 6,6%. De prijzen van hotels en restaurants, die in juni 1,5% lager waren dan vorig jaar, trekken daarentegen nog steeds niet aan.