Dat is nu niet het geval. Wel is er zorg en onderdak geregeld voor onbegeleide minderjarige migranten in Spanje. Er is geld geïnvesteerd in een opleiding, maar zodra deze jongeren voor de wet meerderjarig zijn, verandert hun status in ‘illegaal’. De huidige regelgeving belemmert hen deze status om te zetten in een werk- en verblijfsvergunning.
Ayoub
Zo verging het ook de twintigjarige Ayoub El Bouzdid. Op zijn zestiende vluchtte hij vanuit Marokko naar Melilla, op zoek naar een beter leven. Vanaf dat moment woonde hij in verschillende delen van Spanje, continu op zoek naar werk. In het opvangcentrum in Melilla was hij opgeleid tot metselaar, tuinman en voedselbewerker om zijn kansen te vergroten als hij eenmaal achttien zou zijn.
Toch belandde hij op dat moment op straat, met een verblijfsvergunning voor maximaal 25 dagen. In Barcelona zocht Ayoub een baan en probeerde hier zijn kortdurende vergunning om te zetten in een permanente werk- en verblijfsvergunning. Die zou hem alleen worden toegekend, als hij 4 keer de maandelijkse inkomensindex (IPREM) zou verdienen. Dat komt neer op een maandsalaris van 2.151 euro, wat voor hem een onmogelijke vereiste was. Zijn status werd niet omgezet en vanaf dat moment was zijn verblijf in Spanje illegaal.
Jongeren verdwijnen in marges van de samenleving
Naar inschatting van de Spaanse overheid bevinden zich in Spanje 8000 jongeren tussen de 18 en 23 jaar in een vergelijkbare situatie. Ook zij kwamen als onbegeleide minderjarige in Spanje, werden opgevangen en opgeleid door instanties van de autonome regio’s en belandde op hun achttiende verjaardag alsnog als illegale vluchteling op straat. Zonder recht op onderdak of te mogen werken, komen deze jongeren al snel terecht in het randgebied van de samenleving.
Spanje telt daarnaast nog 8000 minderjarige migranten die op hun achttiende verjaardag hetzelfde lot te wachten staat en die afhankelijk blijven van ngo’s die zich over hen ontfermen.
Oprichter Michel Bustillo van de ngo Otro Mundo vraagt zich af waarom Spanje investeert in de opvang en opleiding van minderjarige migranten, als het hen vervolgens onmogelijk wordt gemaakt om in Spanje te blijven. “Er is duidelijk geen kosten-baten analyse gemaakt bij de investering in deze jongeren” zegt Bustillo, die zich over het lot van Ayoub ontfermt. Als Ayoub zou mogen werken, zou hij volgens Bustillo geen enkele financiële steun van de overheid nodig hebben, maar nu worden hem alle kansen ontnomen.
Wetsvoorstel komende weken in ministerraad
Daar wil het ministerie van Migratie verandering in brengen. Als sinds april zijn er onderhandelingen gaande met andere ministeries om de regels voor minderjarige en jonge migranten in Spanje te versoepelen. Zo moet het voor jongeren vanaf 16 jaar mogelijk worden om te werken en worden de vereisten voor werk en verblijf na de 18e verjaardag aangepast zodat deze jongeren niet in de illegaliteit belanden.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft bezwaar gemaakt tegen deze nieuwe wet, omdat Spanje daarmee mogelijk nog meer jonge migranten zal aantrekken. Desondanks hoopt de minister van Migratie dat het wetsvoorstel in de komende weken wordt goedgekeurd in de ministerraad.