Dat is voor Spanje een flinke tegenvaller want de verwachtingen van dit zogeheten MVA-COVID19(S)-vaccin zijn hoog. In januari dit jaar maakte het Spaanse ministerie van Wetenschap melding van een effectiviteit bij proefdieren van 100 procent.
Dit experimentele vaccin van de Spaanse wetenschappers Mariano Esteban en Juan García Arriaza is gebaseerd op een verzwakte versie van het Vacciniavirus, dat tot de pokkenfamilie behoort. Dit virus is zodanig genetisch gemodificeerd dat het ook werkzaam is tegen het coronavirus. Uit de dierproeven is gebleken dat ook van dit vaccin twee doses nodig zijn voor de gewenste effectiviteit.
Aanvankelijk liep de laboratoriumfase vertraging op omdat er een tekort was aan apen om het vaccin op te testen. Het CSIC heeft vervolgens van het Biomedical Primate Research Centre uit Rijswijk 12 apen gekregen ten behoeve van het Spaanse onderzoek. Na de testfase met deze dieren zou het Spaans medicijnagentschap AEMPS goedkeuring geven om te starten met de klinische testfase met mensen.
Aap zou zijn overleden na toedoening vaccin
Groen licht voor deze laatste onderzoeksfase blijft echter nog uit. Volgens de krant El Español zou dit te maken hebben met gezondheidsproblemen van een van de apen, maar Esteban ontkent dit stellig en meldt dat de veronderstelde dood van een van de proefdieren niet waar is. Als er tijdens de laboratoriumfase al gezondheidsproblemen waren ontstaan als gevolg van het vaccin, zou volgens Esteban goedkeuring voor de klinische fase niet zijn aangevraagd.
Alle internationale protocollen zijn gevolgd bij de pre-klinische proeven met het vaccin. Op basis van de resultaten op het gebied van veiligheid en effectiviteit zou volgens de CSIC gestart kunnen worden met de klinische testfase. Het CSIC doet geen verdere uitspraak over een mogelijke reden van het AEMPS om de goedkeuring uit te stellen.
De Spaanse onderzoekers lieten zes maanden geleden weten de eerste klinische tests met 112 proefpersonen uit te willen voeren. Eerst zou de veiligheid en immunologische reactie van het vaccin bij mensen worden onderzocht. Als hier goede resultaten uit zouden komen, zou met nog eens 20 duizend vrijwillige proefpersonen de klinische fase dit jaar nog worden voortgezet.
Het Spaanse vaccin is ontwikkeld in samenwerking met Biofabri, een bedrijf dat gespecialiseerd is in veterinaire vaccins. Esteban kreeg voor de ontwikkeling van een coronavaccin een budget van 3 miljoen euro en 11 wetenschappers om mee te werken aan het pre-klinische onderzoek.
Diverse projecten in Spanje voor ontwikkeling covid-vaccin
Het CSIC heeft momenteel drie verschillende onderzoeksprojecten voor de ontwikkeling van een covid-vaccin, waarvan het project van Esteban zich in de verst gevorderde fase bevindt. Daarnaast werken de Spaanse wetenschappers Luis Enjuanes en Isabel Sola aan een m-RNA-vaccin (zoals Pfizer en Moderna) dat zich nog in de laboratoriumfase bevindt. Minister Darias van Volksgezondheid liet een aantal weken geleden weten dat bij positieve laboratoriumresultaten, de klinische fase van dit onderzoek al in de tweede helft van 2021 van start kan gaan.
Spanje heeft actieve rol in vaccinontwikkling
Een derde belangrijk onderzoek wordt in Spanje uitgevoerd door farmaceutisch bedrijf Hipra, dat een eiwit-gebaseerd vaccin ontwikkelt. Dit vaccin moet ook effectief zijn tegen nieuwe virusvarianten. Hipra heeft het vaccin al op verschillende diersoorten getest met tot nu toe goede resultaten.
“Als we de deelname zien van de Spaanse industrie in de ontwikkeling van nieuwe vaccins, kunnen we stellen dat Spanje een actieve rol speelt in de oplossing van deze pandemie”, zei minister Darias.