Muggen, teken of de kriebelmug zijn enkele van de soorten die goed gedijen in de Spaanse zomer. De temperatuurstijging tijdens hittegolven bevordert de exponentiële toename van hun populaties. Hierdoor worden ze in veel gevallen schadelijk voor de mens.
Milagros Fernández, deskundige op het gebied van ongediertebestrijding heeft dit aan EFE bevestigd. Fernández was tevens directeur-generaal van de Nationale Vereniging van Milieubedrijven (ANECPLA). Door de stijging van de temperaturen deze zomer nemen de populaties van ongedierte sterk toe.
“Overmatige toename” van kriebelmug
De hittegolf die het land vorige week heeft doorkruist zal een “buitensporige toename” veroorzaken in het volume van de zwarte vliegenpopulatie, ook wel bekend als kriebelmug, een insect dat zich voortplant aan rivieroevers met en bijbehorende toename van aanvallen op mensen.
De kriebelmug draagt “geen ziekten over”, maar Fernández wijst er wel op dat zijn beet ‘spectaculair’ kan zijn omdat het de huid kapot maakt en kan leiden tot infecties en allergische reacties die in sommige gevallen ziekenhuisopname vereisen.
Dat het goed weer is in Spanje betekent ook dat veel mensen meer buiten zijn, wat de kans op gebeten te worden ook vergroot. Bovendien leiden die buitenactiviteiten tot een grotere hoeveelheid afval op verschillende plaatsen en laten kriebelmuggen zich daar nou net toe aangetrokken voelen.
Teken
Een ander dier dat zich dit jaar heeft verspreid, is de teek, waarvan het aantal blijft groeien. Niet alleen in Spanje maar in heel Europa. In Spanje zijn al 20 soorten teken geteld. Over het algemeen is hun beet pijnloos en veroorzaakt weinig symptomen: roodheid, zwelling of een klein zweertje op de huid. Het grootste gevaar van teken is dat ze dragers en verspreiders kunnen zijn van de Krim-Congo hemorragische koorts en de ziekte van Lyme als ze zelf met de bacterie Borrelia burgdorferi besmet zijn. Fernández merkt op dat de Krim-Congo koorts pas in 2013 in Spanje voor het eerst werd gezien en sindsdien negen mensen heeft besmet, van wie er drie zijn overleden.
“De teek is een van de gevaarlijkste parasieten voor de mens”, waarschuwt Fernández. Wel is het zo dat een teek eerst een dier met een van die ziektes moet hebben gebeten, voordat het er een mens mee kan besmetten. In Spanje valt het met de overdracht van de Krim-Congo koorts wel mee “want gelukkig is het de Krim-Congo hemorragische koorts hier niet wijdverbreid, afgezien van sommige wilde dieren in gebieden in Extremadura, Castilla y León, Castilla-La Mancha en Madrid die ermee besmet zijn”.
Muggen
Muggen vormen ook een bedreiging, vooral die van het geslacht ‘Culex perexiguus‘ – vanwege zijn tekening met streepjes beter bekend als tijgermug – zijn vectoren van het West-Nijlvirus dat in 2020 in Spanje 77 gevallen veroorzaakte – 40 bevestigde en 37 waarschijnlijke – van meningo-encefalitis, volgens het Nationale Centrum van Epidemiologie (CNE).
Wespen en bijen
De beten van deze insecten nemen flink toe in de zomer, omdat ze dan het meest actief zijn en mensen meer tijd buitenshuis doorbrengen. Bovendien komt sinds enkele jaren ook de Aziatische wesp voor in Spanje. Dat is een invasieve soort die nu veel wordt gezien in gebieden langs de Cantabrische kust en Galicië. Ook de Aziatische reuzenhoornaar is gesignaleerd in Spanje. Deze is nog gevaarlijker en agressiever dan de Aziatische wesp. Het is vooral voor mensen met allergieën voor hun gif belangrijk om op te passen. Volgens het college van farmaceuten in Spanje is 3 procent van de bevolking allergisch voor het gif van wespen of bijen. Jaarlijks komen 3 à 4 personen door een allergische reactie om het leven in Spanje. Momenteel is de meest effectieve behandeling voor mensen met allergieën het vaccin, dat een succespercentage van bijna 95% heeft.
Bekijk ook: Andalusië start met preventieplan tegen nieuwe uitbraak West-Nijlvirus
De stijging van de temperaturen is een van de belangrijkste oorzaken van deze toename van het aantal gevallen van het West-Nijlvirus. Juanjo Carmona, de coördinator voor Doñana van WWF, meldt dat het virus jaren geleden ook Spanje bereikte, maar niet “de voorwaarden vond om te reproduceren”, waardoor het snel verdween.
Zowel Carmonda als Fernández beschouwen een correcte “epidemiologische surveillance” als de sleutel om deze toename van het aantal gevallen van ziekteoverdracht te verminderen. Zo wordt het mogelijk te weten wanneer een dier een bepaalde ziekte heeft, het alarmniveau te verhogen en infecties onder controle te houden.
De verantwoordelijke voor het onderwerp klimaatverandering bij Ecologistas en Acción, Javier Andaluz, geeft aan dat niet alle soorten insecten profiteren van de stijging van de temperatuur. Hij wijst op soorten die juist “bepaalde problemen” hebben als gevolg van de onbalans in de bloeicycli van de planten waarmee ze zich voeden en eerder verdwijnen.
Andaluz twijfelt er niet aan dat “andere dieren die voorheen minder vaak voorkwamen, op het schiereiland zullen komen en blijven”. Waar ze vroeger in de winter namelijk verdwenen, zullen ze nu door hogere temperaturen wel de wintermaanden kunnen overleven. Een toename van het aantal plagen van deze soorten is dan een logisch gevolg.