Ondanks dat de Spaanse nationale bank pas in december nieuwe macro-economische prognoses publiceert, zijn er nu al andere panels zijn die hun prognoses naar beneden bijstellen. Hernández de Cos refereerde onder meer aan Consensus Forecast, die half oktober de groeiprognose voor Spanje in 2021 met 0,5 procent heeft verlaagd.
Lagere groei bbp
In de laatste macro-economische prognoses van de Banco de España, die eind september werden gepubliceerd, werd de groei van het bbp nog geraamd op 6,3% voor het lopende jaar en 5,9% voor 2022. Kort daarna kondigde het Spaanse instituut voor de statistiek INE al een aanzienlijke correctie aan van de groeiraming voor het tweede kwartaal. De groei werd van 2,8% naar 1,1% bijgesteld.
Een dusdanig grote correctie brengt ‘automatisch een aanzienlijke vermindering van het gemiddelde bbp-groeipercentage voor 2021 en, in mindere mate, ook voor 2022 met zich mee’ aldus Hernández de Cos. ‘Dat versterkt ons gevoel dat dat de prognoses achterhaald zijn’, concludeerde hij.
Ontwerpbegroting ongewijzigd
Ondanks de aankondiging van het INE heeft de Spaanse regering ervoor gekozen het macro-economische beeld niet te wijzigen in haar ontwerpbegrotingswet. Hierin werd nog -voor de aankondiging van de verlaging- voorspeld dat het Spaanse bbp in 2021 met 6,5% en in 2022 met 7% zou aantrekken. De raming van de regering werd onderschreven door de onafhankelijke fiscale autoriteit AIReF.
De Spaanse minister van Economische Zaken, Nadia Calviño, baseerde het besluit om haar berekeningen niet te wijzigen vervolgens op de context van ‘volatiliteit’ als gevolg van de pandemie en verklaarde dat ‘net zoals wij onze cijfers niet naar boven bijstellen wanneer er positief nieuws is, het evenmin passend is om ze bij te stellen wanneer er andere soorten aanpassingen zijn’. De in de ontwerpbegroting opgenomen groeiprognose is bepalend voor de uitgavenlimiet die de regering in de overheidsrekeningen kan vaststellen.
Mondiale economische context verslechtert
De neerwaartse bijstelling van de macro-economische prognoses van de Banco de España wordt beïnvloed door ‘enkele veranderingen in het mondiale economische klimaat’ die de laatste weken relevanter zijn geworden, verklaarde Hernández de Cos. De gouverneur noemde onder meer de veranderingen in de bevoorradingsketens en de stijging van de prijzen van bepaalde grondstoffen – met name van energie – factoren die ‘lijken te wijzen op een verslechtering van de mondiale economische context’. Iets wat veel huishoudens en bedrijven al voelen in hun reële inkomens, wat weer ‘een negatief effect heeft op het tempo van het herstel’.
Hervorming pensioenstelstel
‘De hoge inflatie is van voorbijgaande aard, maar zal wel langer duren dan verwacht’, zei hij en verder waarschuwde hij dat door een hogere inflatiestijging in de laatste maanden van dit jaar de pensioenuitgaven met nog eens 3,5 miljard euro kunnen toenemen. De gouverneur pleitte voor een hervorming in het pensioenstelstel waarbij rekening wordt gehouden met ‘de verdeling van de kosten en baten tussen de verschillende generaties’.
Hervorming van arbeid
Hernández de Cos sprak waardering uit voor de arbeidshervorming van 2012 die zelfs in moeilijke tijd werkgelegenheid schiep. De intrekking van de hervorming door de coalitieregering heeft voor aanzienlijke wrijving heeft gezorgd. De gouverneur wees op het feit dat de wetswijziging geen oplossing biedt voor langdurige problemen zoals de vele tijdelijke contracten of de langdurige werkloosheid. ‘We kunnen niet met hetzelfde probleem van tijdelijke contracten blijven zitten – een probleem dat we al tientallen jaren hebben – zonder hervormingen door te voeren, ook al zijn sommige daarvan wellicht wat gewaagd,’ zei hij.
Verslechtering van de overheidsfinanciën
De gouverneur concludeerde dat de crisis als gevolg van de pandemie heeft geleid tot ‘een ernstige verslechtering’ van de overheidsfinanciën ‘die weer heeft geresulteerd in een zeer hoog structureel tekort en een zeer hoge overheidsschuld’. En hoewel hij waarschuwt voor het risico dat de stimuleringsmaatregelen te vroeg worden ingetrokken, acht hij het ‘onontbeerlijk’ om ‘een budgettair aanpassingsplan op middellange termijn’ uit te voeren. Indien geen budgettaire consolidatie-inspanning wordt geleverd, aldus Hernández de Cos, verwacht de Banco de España dat de overheidsschuld de komende 15 jaar op ongeveer 115% van het bbp zal blijven.