Volgens een enquête van de Europese Commissie wil 95% van de Spanjaarden de tijdsverandering afschaffen. Sinds 1981 verandert de Europese Unie twee keer per jaar de tijd: in maart gaat de klok vooruit en in oktober gaat de klok een uur terug.
Effect op bioritme
Deze handeling heeft effect op het bioritme van de mens en niet iedereen juicht de wijziging toe. Deskundigen op het gebied van tijdshervorming, energie-efficiëntie en chronobiologie hebben gewaarschuwd dat deze strategie schadelijk kan zijn voor de gezondheid. Bovendien is het debat over de vraag of deze wijzigingen moeten worden gehandhaafd, via een openbare raadpleging aan de Europese Commissie voorgelegd.
Ruime meerderheid Europeanen voor afschaffing
De Europese Commissie heeft de Europeanen in 2018 naar hun mening over de tijdsverandering gevraagd. Uiteindelijk heeft de enquête een recordaantal van 4,6 miljoen reacties opgeleverd. Uit de antwoorden bleek dat 84% van de Europeanen niet wil doorgaan met het tweemaal per jaar verzetten van de klok. In Spanje is er met 95% nog meer weerstand.
Ondanks de duidelijke resultaten kon tijdens de raadpleging echter geen consensus worden bereikt over de vraag welke van de twee tijdzones moet worden gehandhaafd, winter- of zomertijd. Bovendien heeft de gezondheidscrisis die ontstaan is door COVID-19 ertoe geleid dat de kwestie op de lange baan is geschoven, zodat er nog steeds geen uitsluitsel is.
Besparing van energie maar slecht voor de gezondheid
Volgens chronobioloog Trinitat Cambras zou afschaffing van de tijdsverandering zeer positief zijn, omdat verandering van het bioritme van invloed is op de gezondheid van de mens. Die kan zich door het verschil in tijd onwel gaan voelen, slaapproblemen krijgen, cardiovasculaire risico’s ontwikkelen en in sommige gevallen zelfs aan depressies lijden. Onderzoeksprofessor María Ángeles Durán van het Spaans Nationaal Centrum voor Biotechnologie (CSIC) verklaarde echter dat ‘stopzetten van het tijdsverschil geen wondermiddel zal zijn’. Ze voegde hier aan toe dat we er niet gelukkiger van worden en dat de productiviteit er ook niet door zal verbeteren.
De voorzitter van de vertegenwoordiging van de Europese Commissie in Barcelona, Ferran Tarradellas, zei tijdens een debat in Barcelona, dat indien uiteindelijk tot afschaffing van de tijdsverandering zou worden besloten, ‘dit voor alle lidstaten zou gelden’, omdat dit anders zou leiden tot ‘problemen’die onder meer gevolgen zouden hebben voor de interne markt.
De eerste tijdverandering in Spanje was in 1918
Het tekort aan steenkool als gevolg van de Eerste Wereldoorlog en de noodzaak om nieuwe manieren te vinden om energie te besparen, brachten Spanje er in 1918 toe het eerste decreet over de tijdsverandering vast te stellen. Duitsland voerde het systeem als eerste in, samen met zijn bondgenoten. Dat was in april 1916. Het Verenigd Koninkrijk volgde een maand later.
Bijzondere tweedeling tijdens Spaanse Burgeroorlog
De tijdsveranderingen gingen in Spanje in de daaropvolgende decennia onregelmatig door. Een merkwaardig feit is dat tijdens de Spaanse burgeroorlog de tijd van de nationale zijde anders was dan die van de republikeinse zijde. In 1950 stopte Spanje helemaal met de tijdsverandering, tot de oliecrisis in 1974 de terugkeer ervan weer afdwong.
Wereldwijd wisselend verloop
In de Europese Unie werd de onbepaalde tijdsverandering in januari 2001 ingevoerd na de aanneming van de negende richtlijn van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie. Vanaf 1981 werd de verandering al toegepast als een richtlijn die om de vier jaar werd verlengd. Meer dan 140 landen hebben op een bepaald moment de tijd gewijzigd, hoewel bijna de helft van hen daarmee is gestopt en slechts 75 landen hier nog aan vasthouden. IJsland en Belarus verzetten hun klokken bijvoorbeeld niet.
Lees meer over de mening van de Spanjaarden over het verzetten van de klok